Wararkii: Nov 6,
2007
-
Cali Max’ed Geedi oo lagu wado in uu
soo gaaro Magaalada Baydhabo
-
Weeraro lagu qaaday Fariisinka
Ciidamada Itooobiya ee Warshadda Baastada
-
Qaar ka mid ah Xildhibaanada
Baarlamaanka oo ka biyo diiday meel marinta go’aanadii ka soo
baxay shirkii dib u heshiisiinta ee Muqdisho
-
Qaraxyo ka dhacay deegaanka xoosh oo gaystay
waxyeelo
-
C/llaahi Yuusuf iyo Cali Mahdi oo kulan ku
yeeshay Baydhabo
-
Dowladda Itoobiya oo uga digtay xildhibaanada
isbahaystay in ay burburiyaan Baarlamaanka
-
Dowladaha Itoobiya iyo Ereteriya oo qarka u
saaran dagaal mar kale dhex mara
-
Xuduuda Kenya iyo Soomaaliya oo ay gaareen dad
fara badan
Cali Max’ed Geedi oo lagu wado in uu soo gaaro
Magaalada Baydhabo
Ra’isul Wasaarihii hore ee DFKMG Soomaaliya Cali Max’ed
Geedi oo weli ku sugan Magaalada Nairobi ayaa warar aanu ka helnay
Baarlamaanka gaar ahaan kuwa isaga taageersan ayaa waxay noo sheegeen in
Cali Max’ed Geedi lagu wado in dhowaansoo gaaro Magaalada Baydhabo si uu
ugu soo biiro isbahaysiga looga dhawaaqay Magaalada Baydhabo ee la
magacbaxay Kudlada Ilaalinta Sharciga. Geedi oo isagu ah xildhibaan ka
tirsan Baarlamaanka ayaa waxaa la sheegay in maalmihii la soo dhaafay uu
xiriir la soo sameynayey xildhibaanadaasi oo tiradoodu gaareysay 120
xildhibaan oo iyagu diidan in Dowladda laga soo dhiso banaanka
Baarlamaanka.
Cali Max’ed Geedi ayaa waxaa la sheegay in uu xoogaa
dhaqaale ah u soo diray xildhibaanadaasi isla markaana uu ku booriyey in
ay halkaasi ka sii wadaan hawsha ay u hayaan baarlamaanka, isla markaana
ka hor tagaan cid kasta oo ku tumeyneysa sharciga baarlamaanka. Kudlada
waxaa guddoomiye u ah Danjire C/llaahi Sheekh Ismaaciil, waxa uuna
sheegay mar la wareystay in Cali Max’ed Geedi uu ka mid yahay
xildhibaanada dhistay isbahaysigaasi.
Geed ayaa waxaa la sheegay in uu weli wado dagaalka uu
kula jiro Madaxweynaha DFKMG C/llaahi Yuusuf, waxaana Geeddi laga soo
xigtay “Aniga oo xildhibaan ah xaq ayaan u leeyahay in aan difaaco
sharciga iyo axdiga ku meel gaarka ah, waxaana muuqata in baarlamaanku
labo garab ku kala jabo sidii uu mudo noqday, kaas oo uu u kala
qaybsamay Magaalooyinka Muqdisho iyio Jowhar.
Max’ed Qanyare Afrax oo afhayeen u ah Kudladaasi ayaa
sheegay in aysan marnaba yeeli doonin in lagu tunto sharciga iyo axdiga
ku meel gaarka ah, waxa uuna sheegay in qodobadii ka soo baxay shirkii
dib u heshiisiinta uu yahay mid horey u dhamaaday lana og yahay halkii
uu ku dambeeyey, isla markaana aysan aheyn in dib loo soo celiyo.
Weeraro lagu qaaday Fariisinka Ciidamada Itooobiya ee
Warshadda Baastada
24-kii saac ee ugu dambeeyey ayaa weeraro hoobiyayaal ah
lagu qaaday Saldhigga ciidamada Itoobiya ku leeyhiin Warhsadda Baastada,
weerarkaan ayaa kiisii koowaad waxa uu dhacay habeen hore, waxaana uu
kan labaad dhacay shalay galabnimadii ilaa iyo haddana lama oga
khasaaraha soo gaaray ciidamada Itoobiya.
Kooxaha iska caabinta ayaa maalmahan waxay bartilmaameed
ka dhigteen fariisimada Ciidamada Itoobiya, gaar ahaan fariisinka ay
ciidamada Itoobiya ku leeyihiin Warshadd Baastada, iyadoo la ogeyn ilaa
iyo hadda khasaarihii ay keeneen labadaasi weerar, hase yeeshee dad goob
joogayaal ah ayaa sheegay in khasaare uu soo gaaray ciidamada Itoobiya.
Todobaadkii hore ayay ahayd markii kooxaha ka soo
horjeeda ciidamada Itoobiya ay weerareen saldhigga ciidamada Itoobiya ku
leeyihiin xerada Maslax, kaas oo la sheegay in uu khasaare ka soo
gaaray.
Dhanka kale ciidamada Itoobiya ee soo galaya gudaha
dalka Soomaaliya ayaa waxaa qabsada weeraro, waxaana ugu dambeeyey kii
shalay subax kolonyo ciidamo itoobiyaan ah oo ku soo jeeday Muqdisho
qabsaday, iyadoo ciidamada Itoobiya nin rayid ah ku dileen degmada
Wanalweyn.
Qaar ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka oo ka biyo
diiday meel marinta go’aanadii ka soo baxay shirkii dib u heshiisiinta
ee Muqdisho
Wararka naga soo gaaraya Magaalada Baydhabo waxay
sheegayaan in kulan ay shalay isugu yimaadeen Xildhibaanada Baarlamaanka
looga dooday qodobo dhowr ah oo ay ugu horeeyeen go’aanadii ka soo baxay
shirkii dib u heshiisiinta ee kal hore lagu soo gebagabeeyey Magaalada
Muqdisho.
Dooda ayaa la sheegay in ay ahayd mid aad u kulul,
iyadoo qaar ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka ay sheegeen in
go’aanadani aysan aheyn in la soo hor dhigo Baarlamaanka balse ay muhiim
tahay in laga hadlo arrimaha la xiriira sidii loo magacaabi lahaa
Ra’isul Wasaare cusub.
Max’ed Qanyare, Muuse Suudi iyo Axmed Cumar Jees oo ah
xildhibaano si aad ah uga dhex muuqda Baarlamaanka kana soo horjeeda
siyaasadda C/llaahi Yuusuf ayaa ballanqaaday in ay ka hor tagi doonaan
in Xukuumadda laga soo magacaabo banaanka Baarla-maanka, waxaana
xildhibaanadii shalay hadlay ka muuqatay caro aad u xoogan, waxayna
qaarkood sheegeen in aysan marnaba yeeli doonin handadaad kasta oo lala
yimaado, waxayna u soo jeediyeen xildhibaanada kale in ay ka
digtoonaadaan kuwa ay ku tilmaameen in ay doonayaan in ay dumiyaa
sharciga.
Qaraxyo ka dhacay deegaanka xoosh oo gaystay waxyeelo
Labo qarax ayaa ka dhacday deegaaka Xoosh oo ay ku sugan
yihiin ciidamo ka tirsan Dowladda Federaalka, isla markaana ay ku
barakaceen dad fara badan, waxaana qaraxaasi ku geeriyooday mid ka mid
ah askarta Dowladda, hase yeeshee rasaas ay fureen ciidanka ayaa waxa ku
dhintay afar qofood, waxayna sidoo kale ciidanku qabqabteen dhowr qofood
oo ay ku tuhunsa-naayeen in ay ka dambeeyeen qaraxaasi, hase yeeshee
waxay dadku sheegeen in ay ahaayeen kuwo aan waxba galabsan balse laga
watay meheradahooda ganacsiga.
C/llaahi Yuusuf iyo Cali Mahdi oo kulan ku yeeshay
Baydhabo
Madaxweyne C/llaahi Yuusuf Axmed ayaa kulan gaar ah la
qaatay Cali Mahdi Max’ed oo horey madaxweyne uga soo noqday dalka
xiligii dagaaladii sokeeye, waxa uuna kulankaasi ahaa mid looga hadlayey
arrimo fara badan oo ay ka mid ahaayeen go’aanadii ka soo baxay shirkii
dib u heshiisiinta, maadaama Cali Mahdi uu ahaa guddoomiyihiin dib u
heshiisiinta shirkaasi.
Cali oo la hadalhayo in uu ka mid ah musharixiinta
Ra’isul Wasaaraha Soomaaliya ayaa warar waxay sheegayaan in C/llaahi
Yuusuf iyo Cali Mahdi isla soo qaadeen magaabista Ra’isul Wasaaraha
cusub ee Soomaaliya.
C/llaahi Yuusuf oo raadinaya nin si aad ah isugu dhawaan
karaan ayaa waxaa la hadalhayaa in Ra’isul Wasaaraha Soomaaliya u
sharaxan yihiin Cali Mahdi Max’ed, Maxamed Sheekh Maxamuud (Gacma
Dheere), iyadoo labadaasi nin yihiin kuwa ugu cad cad ee u sharaxan
Ra’isul Wasaaraha cusub, inkastoo aysan caddeyn in ay u sharaxan yihiin
Ra’isul Wasaaraha Somaliya.
Dowladda Mareykanka ayaa iyadu wada nin kale oo haysta
dhalashada dowladda mareykanka ahna nin aqoon u leh siyaasadda
Soomaaliya, waxaana la filayaa in uu dhawaan soo gaaro Magaalada
Baydhabo sida waraka qaar sheegayaan, iyadoo wararka qaar sheegayaan in
uu ku sugan yahay magaalada Adis-Ababa ee dalka Itoobiya.
Dowladda Itoobiya oo uga digtay xildhibaanada
isbahaystay in ay burburiyaan Baarlamaanka
Iyadoo xildhibaano tiradoodu gaareyso 126 ay dhawaan
sameysteen Kudlad ay ugu magacdareen Kudlada ilaalinta sharciga isla
markaana sheegay in ay yihiin kuwo u taagan ilaalin axdiga ku meel
gaarka ah, ayaa haddana waraka ka imaanaya magaalada Baydhabo sheegayaan
in xildhibaanadaasi ay qoraalo uga imaadeen saraakiilka tirsan Itoobiya
oo loogu sheegayo in aysan qaban Karin kulamo iyo shirar u gooni,
waxayna ciidamada Itoobiya sheegeen in kulamadaasi keeni karaan burbur
ku yimaada Baarlamaanka Soomaaliya.
Warar ayaa waxay sheegayaan in xitaa xildhibaanadaasi soo gaartay
hanjabadyo, iyadoo Max’ed Qanyare Afrax uu sheegay in ay jiraan
hanjabaadyo kaga imaanaya meelo uusan carabaabini.
Dowladda Itoobiya oo iyadu garab siineysa Dowladda
Federaalka ayaa ka dambeysay is casilaadii Ra’isul Wasaarihii Soomaaliya
Cali Max’ed Geedi.
Xildhibaanada ayaa waxay sheegeen in ay sii wadan
doonaan xilkooda iyo isku duubnimadooda, waxayna sheegeen in aysn dheg
jalaq u siin doonin hanjabaadyada loo soo jeedinayo iyo waliba in loola
yimaado xooggaa dhaqaale ah.
Isuku soo wada duuboo xaaladda Baarlamaanka ayaa u
muuqata in ay soo wajaheyso kala qaybsanaan balaaran, iyadoo Magaalada
Baydhabo haatan ka bilaabatay shirara gooni gooni ah oo ay leeyihiin
Xildhibaanada Baarlamaanka.
Dowladaha Itoobiya iyo Ereteriya oo qarka u saaran
dagaal mar kale dhex mara
Urur lagu magacaabo National Crisis Group oo inta badan
ka hadla xasaradaha ka taagan dunida ayaa waxa uu sheegay in laga yaabo
in wadamada Ereteriya iyo Itoobiya uu mar kale dagaal dhex maro.
Ururkaani waxa uu sheegay in labada wadan ay haatan
bilaabeen dhaqdhaqaaq ciidan oo la xiriira dhinaca xuduuda, waxaa kale
oo uu sheegay in wadamadaasi ay xuduuda ka joogaan ilaa iyo 100 kun oo
Askari.
Dowladda Ereteriya ayaa waxaa la sheegay in ay ka faa’iideysaneyso
ciidamada Itoobiya ee ku sugan gudaha wadanka Itoobiya, iyadoo la
sheegay in ciidamada Itoobiya marnaba ka dagaalami doonin labo aag oo
waaweyn.
Dowladda Itoobiya ayaa diiday in la calaamadeeyo
xuduuda, maadaama Qaramada Midoobey ay xukmisay magaaladii xudunta u
ahayd dagaalka dhex maray labada dowladood ee Baadhame.
Dagaalkii dhex maray labada wadan ayaa waxaa ku
geeriyooday ilaa iyo 70 kun oo qof, waxaana wixii waqtigaa ka dambeeyey
labada dal bilaabeen in ay is hubeeyaan oo ay hub fara badan soo
iibsadaan.
Xuduuda Kenya iyo Soomaaliya oo ay gaareen dad fara
badan
Wararka naga soo gaaraya deegaanka Dhoobley waxay
sheegayaan in magaaladaasi ay gaareen dad fara badan oo ka cararay
dagaalada ka soo cusboonaaday Muqdisho, waxayna dadkaasi doonayaan
helaan meel amni ah oo ay ku nabad galaan.
Dadkaasi ayaa la sheegay in ay la sii kulmaan
dhibaatooyin badan oo ka soo gaara burcad jidadka fadhida oo mararka
qaar u gaysta dhac iyo waliba dil. Dhanka kale waxay dhibaato ka soo
gaartaa ciidamada Kenya oo ilaalo xoog leh ka haya xuduuda, waxayna u
gaystaan dadka xarig, waxaana dadka ka muuqda diif iyo darxumo, mana
jiraan wax soo gaara gargaar ah, iyadoo dadkaasi sheegeen qaarkood in
aysan dalka dib ugu soo laaban doonin inta ay ku sugan yihiin ciidamada
Itoobiya.
Amiin Yuusuf Khasaaro.
amiinkhasaaro@hotmail.com