Gadoodka
Geedi
Ma
Guulbaa
?
“...
qofku
marka uu
wax
barto
waa uu
jilcaa (
simplicity)
Laakiin
marna
kama
lunto
waajibaadka
xilka uu
hayo
iyo
meesha
uu ka
yimid ,
shacabku
maanta
waxaa ay
la
jiraan
Cali
geedi
waayo
hadalkiisa
ayaa
ahaa mid
uu ku
kasbaday
quloobtooda
waqti
yar oo
xadiidan
iyo kii
gudoomiyaha
gobolka
banaadir,
ee ahaa
waa in
xabsiga
laga sii
daayo
dadka u
xiran
iyadoo
aan la
soo
saarin
maxkamad,
hadii
uu ka
dhabeeyn
waayana
shacabku
waa ay
ka
baxayaan
taageerada
PM“
..Gendisch
Waa nin
dhalin
yar oo
da’diisu
ay 50
wax yar
ula
jiraan,
waa
aqoon
yahan
lagu soo
barbaariyey
Nolosha
ugu
sareeysa
ee
magaala
madaxda
muqdisho
waqtiyadii
ay ugu
wanaagsaneyd,
waxaa uu
ka
faaideeystay
Jaanis
kasta oo
qof
somaliya
heli
karo ee
u
ogolaanayey
inuu
noloshiisa
hore u
mariyo,
waxaa
aan
marna
lagu
ababin
inuu
noqdo
nin
hogaamiye
qabiil,
taasoo
uu
waligiis
iskala
waynaa ,
taasi
waxaaa
ay ka
qarisay
inaanuu
noqon
nin
garan
kara
dibin
daabyada
fog ee
qabiilka
siyaasadeed,
waxaa uu
ku
hodmay
kuwa uu
moodayey
in ay
somalinimdu
run ka
tahay,
oo aan
waligood
soomalinimo
ka
shaqayn
tan iyo
maalintii
awood
maamul
ay
faraha
la
galeen.
Maanta,
waxaa ay
joogtaa
murdud
iyo
mariid
sumeeysan
inuu
calooshay
dhigtay,
sidii
caadada
ahayd
reer
muqdisho
oo lagu
xanto in
ay
yihiin
dad sii
jeed
badan oo
hurdada
aan ka
kicin
ilaa
iyo
markii
mididu
caloosha
ku tagto
ayeey u
egtahay
inuu
xaalku
yahay
mid
hadal ka
badin
waayey,
dadka
taarikhda
saaxiibka
u ah
ayaa dib
u
xusuustay
dhowr
iyo 30
sano ka
hor
markii
sidaan
oo kale
wiil
daacad
ah oo la
yiraahdo
Ina
Gabayre
kadiye
qarka
uga
dhacay
kadib
markii
uu hore
u
gumaaday
ragii
garbaha
u noqon
lahaa.
Hadii
aan dib
u
jaleeco
taariikhdaas
waxaa
dhacday
mudo
haatan
laga
joogo 38
bishaan
oktoobar
oo ay
kacaan
wadi
dhaliyeen
saraakiil
soomaliyeed
oo 25
labatan
sarkaal
ah.
Kacaankaas
oo
noqday
bar
madoow
oo
Somali
ku
taala.
Intii
aan
kacaanka
la
dhalin
waxaa
jiray
in raga
saraakiisha
sar sare
ee
militerigu
ay u
badanaayeen
reer
muqdisho
,
maadaam
talyaanigu
dadka uu
tababbary
ee
aqoonta
ka
helay in
Dowladii
talyaaniga
(
1950-60)
reer
banaadir
u
badnaayeen,
saraakiishaas
oo
darajada
koorneyl
buuxa
gaaray
ee
ciidamadii
Xooga
Dalka (
8 off 13
waxaa ay
dhalasho
la
wadaageen
Salet
gabyre
kadinye,
waxaa
reer
banaadir
baarlamaanka
uga
jiray
dhowr
iyo
labaatan
xildhibaan
oo marka
ay
dhaqaaqaan
aan
cidan ka
dab
hadlin,
waxaa
sodoh iu
ahaan
madaxwaynihii
ugu
horeeyey
ee
somaliya,
miyuu
kacaan u
baahnaa,
ragga
jaalka
la haa
ee uu
uga
siibtay
(
waxaa ka
mid
ahaa ,
Col.
Mahamed
farah
caydiid,
Col.
Ibrahim
rooble
Warfaa (
doonyaale)
, Col.
Elmi
noor
TREMBI,
Col.
Noor
cadoow
cali ,
Col.
Maxamed
noor
baarqab.
Col.Xasan
M.
Sabriye
(
Gaamuur)
,
Abuukar
H.
Wehelie
(
Suulaleey)
.
Saraakiishaas
intooda
badan
waxaa ay
ku
danbeeyeen
xabsi ka
hor
1973,
marka
laga
reebo
Gen.
Noor
cadow
Cali oo
isaga
shaqada
la
ruqseeyey
wixii ka
danbeeyey
1974.
hadaba
maxaa
dhacay
Waxaa
dhacday
inaanuu
midkoodna
Salaad
Gabayre
kadiye
uga
darin
golihii
kacaanka,
kadib
markii
loo
dhigay
qidad
siyaasadeed
laguna
yiri
waxaa
keensaneeynaa
wiilal
yaryar
oo aan
xukumi
karno ,
arintaas
waxaa uu
salad
Gabayre
u
sheegay
General
aay aad
isu
xigaan
oo
layiraahdo
Gen.
Cabdille
Bare
Qalaaye
, waxaa
uu ku
yiri
adeer
Kacaan
baan
dhalinay
oo aan
dalka ku
qabtay,
waxaa uu
yiri yaa
ku jira
gudiga
golaha
sare ee
kacaanka,
rag
yaryar
buu yiri
oo
meeyey
ragii
saaxiibadaa
ahaa ee
isku
darajda
aheydeen,
waxaa uu
yiri
ragaas
waxaan
jeclayn
saaxiibkeeyga
wayn ee
kacaanka
ila
wada
odaygana
inoo ah
,
amakaag
ayeey la
noqotay
Cabdille
bare
talo
xumida
wiilkiisa
oo ay
markaas
la
socdaan
labo
wiil
Lt.
xidigle
oo
cabdile
dhallay
( aabi
iyo siid
cali ) ,
waxaa uu
yiri
adeer
kacaanka
aad
dhalisay
ee aad
sheegayso
waa “
Sulus
iyo soor
danbeed
“ oo
ula
jeedo
waa
suntaad
ku
dhiman
laheeyd
, intii
aan
waqti
yar ka
soo
wareeginba
waxa
ragaas
oo dhan
laga
wareejiyey
guutooyinkii
ay
xukumayeen
, waxaa
la daba
dhigay
jawaasiis
dhaqdhaqaaqooda
la
socota,
waxaa
qaarkood
loo
wareejyey
hay’do
civil ah
oo aan
ciidamada
shuqul
ku
laheeyn
. SGK
oo
arintii
la
xummaatay
dhowr
bilood
ka dib
markii
kacaanku
dhashay
ayaa
isku
dayey
inuu
isticmaalo
awood
militari
uu
saaxiibkiis
ku
qaarijinayo
, waxaa
godoomiyihii
golaha
sare ee
kacaanka
loo
shaagay
in salad
gabayre
ku
qaarijin
doono
shirka
ay
afisyooni
ku
leeyihiin
, waxaa
uu
markiiba
soo
saaray
dikerreeto
uu ku
leeyahay
wixii
maanta
ka
danbeeya
( Oggi
giorno)
in
shirka
golaha
sare ee
kacaanka
lalama
soo gali
Karin
hub oo
saraakiisha
ciidanka
looga
dhigayo
hubka
irida
hore ee
qolka
shirarka
marka
lagu
daro
xoghayaha
gaashaandhiga
oo
markaas
ah
General
salad
Gabayre
. dhowr
maalmood
kadib
Abaarigii
april 13
, 1970
waxaa
dhexmaray
wada
hadalkan
isaga
iyo
Col.
Elmi
noor
trembi (
ENT) ,
oo madax
ka ahaa
ciidanka
2000 nin
ahoo
tababar
ku
qaadanayey
bottega
( xalane
)
lagana
wareejeiye
oo laga
bedelay
dhowr
bil ka
hor
Kaas u
dhacay
sidatan,
Kadib
markii
uu salad
damcay
in ragii
uu
shalay
darajada
ka
xayuubiyey
kaalmo
warsado
si ay
qaladkii
uu
shalay
galay
ula
saxaan.
Dib u
eeg
buuga
aan wali
la
daabicin
ee
Bartii
MadooBayd
( IL
buco
Nero)
.
Ring..rrrr
Col. ENT
:
brunto
chi
parla
( waa
kuma oo
hadlaya
)
Gen. SGK
: sono
salad
gabaye.
Col:L
ENT .
Dimi (
ii sheeg
maxaad
dooneeysay.)
Gen.SGK:
Adesso
mi
dispiace
per lui
( Hada
waan ka
xumahay
)
Col.
Ent :
dimi ,
andare
all'inferno
(
waryaa
naarta
gal )
Gen :SGK
Elmi , e
tuo
giorno
(
Cilmiyoow
waa
maalintaadii
“ oo uu
ula
jeeday
maalin
dagaal)
.
Col. ENT
: Qrrb
(
Telephonkii
uu
damiyey
isagoo
og in
KGB loo
xilsaaray
dhaqdhaqaaqooda
ay
duubeeyso
warka) .
Inkasta
oo arin
aanay
intaas
ku
dhamaan
waxaa
dhowr
maalmood
kadib u
yimid
Col.
ENT
oday ka
soo
socdaalay
Degmada
balcad
oo la
oran
jiray
Faarax
Gololoeey,
oo suuqa
ka
maqlay
in Salat
gabayre
doondoonayo
, ragii
uu marka
hore
meesha
cidlada
ah uga
dhaqaaqay.
Waxaa
dhaxmary
arintan
.
FG: Col.
ENT come
sta “ (
ii waran
)
ENT :
ottimo
( Heer
sare )
FG:
waxaa
maqlay
in salad
G. ku
doondoonayo
ee maxaa
ka jira.
ENT:
Brutto :
yaase
kuu
sheegay,
in SGK I
doonayo
maadiguu
ku soo
diray .
isma
aanaan
arage..
waa aan
ka
diiday
inaan la
kulmo,
waxaa uu
iga
soo
raacay
autobar
isago
baabuurkiis
cadaa ee
Fiat 125
wata
mana u
istaagin
ilaa
aan
airport
civile
imid ay
uu dib
uga
noqday .
FG:
Waxaa ii
sheegay
nin
intelegencia
ah oo
aanan
rabin
inaan
sheego
magaciisa.
Inuu
marba
meel u
boodayo
ENT :
Daccordo,ee
maxaay u
jeedada
socdaalkaagu
ahayd ee
aad
bottigo
u timid
(
bottigo
waa
meesha
loo
yaqaan
dugsiga
xalana )
FG :
Inaan
talo ku
siiyo.
Col: ENT
: Oo
taldu
maxaa ay
tahay.,
talo waa
tii
ilaahe (
dio) .
FG.
Waxaad
tahay
nin aan
si
wanaagsan
u
garanayo
oo
Somali
dhab ah
,
bahanshaanu
meel xun
bay SGK
la
gashay
ee waa
nin
dhintay
oo socda
ee
yaanuu
ku maran
( Luo e
uomo
morto
camminare
)
Col.:
ENT :
grazie
( waad
mahadsan
tahay )
Tan iyo
maalintii
la
dhisay
dowlada
FKG
waxaa
Cali
maxamed
gedi ku
jiray
tababar
siyaasadeed
oo dad
badani
la
yaabanayeen
goorta
uu qalin
jabin
doono,
ma
maalinta
uu lacag
ku filan
helo, ma
maalinta
ay
dhamaato
waqtigii
loogu
talo
galay
lagana
gaaro
ujeedadii
laga
lahaa ,
waxaa ay
noqotay
maanta
inuu u
gacan
haatiyo
kuwii uu
shalay
godka u
shaaqalay.
Oo
qaarkood
baa wali
dhegeeysanaya
, samir
badanaa
. waxaan
shakki
iiga
jirin
in
hogaamintu
tahay
wax la
baarto
oo
maalin
kasta
kuu
saaida
marka
aay
hesho
waayo
aragnimo
kugu
filan.
Waxa la
yiraahdaa
booska
uu hayo
qofku ma
ahan
waxa
hogaamiye
sameeya,
ee waa
in
hogaamiyuhu
uu
booska
sameeyaa
ama
booskiisa
ka
dhigo
si uu
ujdaduu
lahaa u
gaaro
isagoo
raad ku
yeelanaya
dadka uu
hogaamiyo
(
influence)
.
cabdilaahi
yousef
si
wanaagsan
buu u
garanyaa
waxaa
lagu
qiimeeyaa
5
arimood
oo
muhiim
ah oo
aan u
maleeeynayo
inuu
hada
cali
geedina
si hufan
u gartay
kadib
markii
cabdilaahi
yousef (
big
bully)
uu
raacdadii
ka
badiyey
ilaa uu
gaaray
inuu ku
soo
jeesto.
Waxaa
muhiim
ah in
qofku
leeyahay
shaqsiyad
furfuran,
xiriir
la leh
dad
badan (
sida uu
waayadan
danbe
xiriir
ula
yeeshay
laga
bilaabo
shirkii
jabuuti,
kii
hogaamiyeyaasha
beelaha
ee uu
Hogaamiyo
Xassan
xaad ,
kan
hogaamiya
kooxeedkii
, kan
uu hada
ku jiro
ee
barlamaanka
xorta ah
iyo
maxaakiimta
, waxaa
kale oo
hogaamiye
lagu
qiimeeyaa
aqoontiisa
iyo
waayo
aragnimada
uu
leeyahay
tasoo
aan
filayo
in cali
geedi
hore u
heystay,
waxaa
maqan oo
aan
jirin in
lagu
qiimeeyo
hayado
uu
sameeyey
ama uu
dhisay
haba
yaraatee
markiu
lagu
daro
ragga
iyo
haweenka
dowladiisa
ku jira
oo qwaad
isaga
cuna
baydhabo
, magic
mooyee
aan wax
kale soo
kordhin
isaguna
aanuu
sii
hogaamintii
la
doonayey
sidoo
kale
waxaan
guulo
kale oo
uu hore
u soo
hooyey
oo usii
jiro
karo.
Waxaa
ila
tahay in
Cali
geedi
wax ka
bedelo
habka
maamulkiisa
oo meel
ay u
socoto
aan la
garanayn.
Waxaa uu
u baahan
yahay in
awoodiisa
sare ugu
qaado si
u gaaro
hore –
um-mar
siyaasadeed
kasbadana
taageerada
wasiirada
dowladiisa,
sideey
ku
dhacday
in 24
wasiir
ka soo
hor
jeesato
, kana
mid
noqdo
ninkii
ay isgu
dhawaayeen
dr.Saalim
Malaaq
Caliyoow
IBroow.
mark
uu
ciidamad
xamar ha
laga
saaro
yiri .oo
gudoomiyaha
maxkamda
yiri ha
la soo
daayo
inkasta
oo
shacabku
u
riyaaqeen
, hadana
cidina
dhag uma
dhigin ,
ilaa uu
gaaro in
uu
yiraahdo
dadka
xamar
joogaa
waa in
ay
dagalamaan
oo
cadowga
iska
kiciyaan..taasi
waxaa ay
ku
sheegeysaa
inaanuu
awood
lahayd
Waxaa
maanta
soomali
badan ka
doodeeysaa
in ,
gadoodka
geedi ,
iyo
guuldarada
uu soo
heeyey
Somali
Guud
ahaan
iyo reer
muqdisho
gaar
ahaan
,ma
waxaa ay
noqon
doontaa
mid uu
wax ku
qaato oo
dib u
saxo oo
aanu mar
danbe
dib ugu
noqon
odayga
miciyaha
dhiiga
ku lah
oo
taarikhda
dib buu
u qori
doonaa ,
mise
maalmo
kadib
ayaa la
maqli
doonaa
waa is
bedalay
oo
halkiisii
ka
bilaabi
doonaa
halakadii
shacabka
muqdisho
uu dusha
ka
saaray..
Maxaa
Hadaba
la
haboon
inuu
cali
eedi ku
dhaqaaqo
maanta.
Waxaa
muuqata
in
soomali
aanu
qabiil u
talin
Karin ,
Cabdulaahi
yousef
ha wato
ama
tigreey
ha
wadato
ee waxa
la
haboon.
-
Inuuu
ciidamada
itoobiya
iyo
kuwa
mooryaanta
Dowlad
ku
sheega
sida
uggu
dhaqsaha
badan
,
magaalada
xamar
dibada
uga
bixiyo
si
shacbka
geedaha
hoostooda
taagn
u
soo
noqdaan
.
muqaawamaduna
u
joojiso
dagaalka
.
-
Inuu
marka
u
horeeysa
ee
ka
soo
noqdo
itoobiya
,
xiriir
la
sameeyo
Asmara
lana
kulmo
raga
ay
iska
soo
horejeedaan,
oo
garbihiisa
noqon
kara,
kuna
casuumo
in
ay
muqdisho
dib
ugu
soo
noqdaan
oo
ay
ka
qayb
qaataan
dib
u
dhiska
inta
dalkii
ka
hartay.
-
In
laga
shaqeeyo
in
la
ciidanada
muslinka
iyo
carabtu
yimaadaan
oo
ay
la
wareegaan
nabadgelyada
lana
dhiso
ciidan
soomaliyeed
oo
ka
caafimaad
qaba
Qabiil
iyo
mooryaan
lana
mid
ah
kii
uu
hogaamin
jiray
Genaral
daauud
Cabduille
xersi.
-
In
soomali
meel
ay
joogtaba
loogu
baaqo
inaay
isu
calool
fayoobaadan
meelna
iska
dhigaan
codowtinimada
dhexdooda
ah
cafis
guudna
lagu
dhawaaqo
,
kuwii
dagaalka
qabiilka
,
diinta
iyo
gobolada
ka
qayb
qaatay
qolo
kastana
joogto
meesha
ay
hada
joogaan
inta
Somali
la
isaga
keenayo.
-
Inuu
cafis
waydiisto
ilaaha
abuuray
iyo
ummada
soomaliyeed
meel
kasta
ay
joogto.
Kadibna
dhiso
dowlad
isaga
ku
fakir
ah
ee
wasiiradeedu
daacad
u
yihiin.
Hussein
abdikarim
Ahmed
Gendisch
Corcent
citizen,
North
Carolina,
USA
Gendisch@aol.com