Cadayga
WQ: Cali-Daahir X Muxammad
Mohyadiin@live.co.uk
بسم الله الرّحمن الرّحيم الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ
الْعَالَمِينَ والصّلاة والسّلام علي نبيّنا محمّد وآله أجمعين.
السِّوَاْكُ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ ، مَرْضَاْةٌ لِلْرَّبِ
رواه أحمد عن أبي بكر / وغيره عن عائشة وأبي أمامة /
صحيح / صحيح الجامع / 3695
Cadaygu Afkuu Daahiriyaa
Rabbina Wuu Raali Geliyaa
Cadaygu wuxuu kamid yahay fidrada iyo sunooyinka
wan-wanaagsan kana mid ah waxyaabaha dhaqan wanaaga ah uu la yimid
islaamku siduu Rasuulku SCWW uu yiri:
عَشْرٌ مِنَ الفِطْرَةِ
Toban waxay kamid tahay dhaqanka wanaagsan (ee
astaanta u ah Islaanimada.)
Waxaana kamid ahaa:
السِّوَاْكُ
Cadayga
رواه مسلم عن عائشة
مختصر صحيح مسلم / 182
Wuxuu Rasuulku SCWW uu ka baqi jiray in lagu waajib yeelo
fidradaa wanaagsan isagoo ummadiisa u turaya kana baqaya inay ku
cuslaato oo ay la iman kari waayaan sidaa darteed buu Rasuulku SCWW
wuxuu yiri:
(( أُمِرْتُ بِالسِّوَاْكِ حَتَّى خَشِيْتُ أنْ
يُكْتَبَ عَلَيَّ ))
رواه أحمد عن وائلة / حسن / الصحيحة / 1556
(( Waxaa la i faray cadayga ilaa aan ka baqay in
laigu waajib yeelo ))
Waliba Rasuulku SCWW siduu isugu adkayn jiray amarkaa la faray ayuu
wuxuu ku sigan jiray inay ilkuhu ka daataan. Wuxuuna yiri Rasuulku
SCWW:
(( أُمِرْتُ بِالسِّوَاْكِ حَتَى خَشِيْتُ أنْ
أدْرَدَ ))
رواه البزار عن أنس / صحيح / صحيح الجامع / 1375
(( Waxaa la i faray cadayga ilaa aan ka baqay
inay ilkuhu I daataan ))
وللطبراني في الكبير عن ابن عباس :
(( أُمِرْتُ بِالسِّوَاْكِ حَتّى خِفْتُ عَلَى
أسْنَاْنِيْ ))
صحيح / صحيح الجامع / 1377
Waxaa la I faray cadayga ilaa aan u baqo
ilkahayga
Maadaama Miisaanka intaa laeg uu cadaygu leeyahay buu Rasuulku SCWW
wuxuu damcay inuu ummadiisa ku waajibiyo. Wuxuuna Rasuulku SCWW uu
yiri:
(( لَوْ لا أنْ أشُقَّ عَلَى أُمَّتِيْ لَفَرَضْتُ
عَلَى أمَّتِيْ السِّوَاْكَ كَمَاْ فَرَضْتُ عَلَيْهِمْ الوُضُوْءَ ))
أخرجه ابن أبي شيبه عن عبد الرحمن بن أبي ليلى عن
بعض اصحاب النبي صلى الله عليه وآله وسلم رفعه / صحيح / الصحيحة / 3067
(( Hadii aanan umadayda dhibi lahayn waxaan ku
farad yeeli lahaa umadayda dushooda cadayga sidaan ugu farad yeelay
dushooda waysashada))
Arinta cadaygana waxaa aad loo sii adkeeyay:
(1) Kolka lawaysaqaadanayo
Rasuulku SCWW wuxuu yiri:
لَوْلا أنْ أشُقَّ عَلَى أُمَّتِيْ لأمَرْتُهُمْ
بِالسِّوَاْكِ مَعَ الْوُضُوْءِ .
رواه مالك والشافعي والبيهقي عن أبي هريرة صحيح
صحيح الجامع / 5318
(( Hadii aanan ummadayda dushooda dhibi lahayn,
waxaan amri lahaa inay cadaydaan weesaqaad walba ))
(2) Salaada kolka la gelayo
Rasuulku SCWW wuxuu yiri:
لَوْلا أنْ أشُقَّ عَلَى أُمّتِيْ لأمَرْتُهُمْ
بِالسِّوَاْكِ عِنْدَ كُلِّ صَلاةٍ .
متفق عليه / عن أبي هريرة .
(( Hadii aanan ummadayda dhibi lahayn, waxaan
fari lahaa inay cadaydaan salaad walba akteeda ))
(3) Kolka Qur’aan La Akhrisanayo
Wuxuu Rasuulku SCWW uu yiri:
إنَّ الْعَبْدَ إذَاْ تَسَوَّكَ ثُمَّ قَاْمَ
يُصَلِّيْ قَاْمَ الْمَلَكُ خَلْفَهُ فَسَمِعَ لِقِرَاْءَتِهِ ،
فَيَدْنُوْ مِنْهُ أوْ كَلِمَةً نَحْوَهَاْ حَتَّى يَضَعَ فَاْهُ عَلَى
فِيْهِ ، وَمَاْ يَخْرُجُ مِنْ فِيْهِ شَيْءٌ مِنَ الْقُرْآنِ إلا
صَاْرَ فِيْ جَوْفِ الْمَلَكِ ، فَطَهِّرُواْ أفْوَاْهَكُمْ
لِلْقُرْآنِ
أخرجه البزار عن علي بسند جيد / الصحيحة / 1213
(( Adoonku kolkuu cadaydo kadibna uu isu taago
inuu tukado wuxuu istaagaa malagii gadaashiisa, wuxuu dhegeystaa
aqrintiisa ( Qur’aanka ), wuu usoo dhawaadaa ama kalimad lamid ah
ilaa uu dajiyo ( Malaga ) afkiisa ( Adoonka ) afkiisa, kama soo baxo
( Adoonka ) afkiisa wax qur’aan ah hadayba kasoo baxdo waxay ahaataa
Malaga calooshiisa, Ee u nadiifiya afafkiina qur’aanka ))
عَنْ حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَاْلَ : كَاْنَ
رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلهِ وَسَلَّمْ إذاْ قَاْمَ
لِيَتَهَجَّدَ يَشُوْصُ فَاْهُ بِالسِّوَاْكِ / متفق عليه
Xudayfa RC waxaa xagiisa laga wariyay inuu yiri:
(( Wuxuu ahaa Rasuulku SCWW kolkuu doono inuu u
istaago tahajudka ( Salaatu-laylka wuxuu marmarin jiray afkiisa
cadayga ))
Waxaa iyadana sunno wanaagsan ah in la cadayado
kolka guriga lasoo gelayo.
عَنِ الْمِقْدَاْدِ بْنِ شُرَيْحِ عَنْ أبِيْهِ
قَاْلَ : سَأَلْتُ عَاْئِشَةَ قُلْتُ : بِأيِّ شَيْءٍ كَاْنَ يَبْدَأُ
النَّبِيُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلهِ وَسَلَّمْ إذَاْ دَخَلَ
بَيْتَهُ ؟ قَاْلَتْ بِالسِّوَاْكِ . رواه مسلم
Miqdaad ibnu Shureex RC ayaa wuxuu aabihii ka
wariyay inuu yiri:
Waxaan waydiiyay Caaisha RC waxaana ku iri:
Shaygee buu ku bilaabi jiray Nabiga SCWW kolkuu
guriga soo galo?
Waxay tiri Caaisha RC cadayguu ku bilaaban jiray.
وبالله التّوفيق
وصلّى الله وسلّم على نبيّنا محمّد وآله أجمعين.