SIDEE ARDAYDA SOOMAALIYED EE DALALKA DIBADAHA WAX
KABARATA MUSTAQBALKA DALKA WAX UGA BADALI KARAN KARAAN.
Anigoo ah arday soomaaliyeed waxna ka barta Dalka
Jordan jaamacada Jordan University of Science and
Technology(J.U.S.T) ayaan waxaan go'aan saday in aan
maqaalkan wax ka qoro maadaama ay jiraan arday
soomaaliyed oo badan oo dalalka dibadaha wax kabarata
mida kale waxaan iswaydiiyaa mar walba sidee ardaydan
badani mustaqbalka dhow dalka wax ugu qaban karaan .
Mase dhici kartaa in ay ardaydu laf ahan toodu ku
kala qaybsan yihiin siyasada dalka ka jirta?.
Qaarkoodse qabiilku masaamayn karaa?
Mase jiraan ururo arday soomaaliyed oo ku salaysan
hab qabiil ama siyaasad?
Dhamaan waxaan jeclahay in aad su'aalahan
iswaydiisaan iyo waliba sida ay latahay ruux walba oo ka
mid ah akhristayaasha sharafta leh.
Ardayda soomaaliyeed manta waxay wax ku bartan
duruufo badan oo aad dareemi kartaan kuwaas oo isugu
jira kuwo dhaqaale kuwo ammaan iyo waxyaabo kale oo aad
u badan.
Hadaba ardayda sooamaliyeed waxaan aaminsanahay
mustaqbalka dhow waxay noqon karaan kuwo wax badan wax
kabadala xaga siyaasadda dalka,nolosha caafimaadka
,waxbarashada iyo dhamaan qaybaha bulshada.
Laakiin waa habkee.
Hadii ardayda soomaaliyeed ee hada dalal badan wax
kabarata ay noqdaan arday isku xiran kuwaas oo leh
ururo ku salaysan hab ka madax banan qabiil ama siyaasad
kuwaas oo iskugu xiran habka is fahanka fiican ee ah hab
cilmiyeed iyo sida wax loo wada qaban karo waxay noqon
karaan dad wax badan bali kara tusaalena u noqon kara
jiilka barito soo bixi donaa .
Waxaa kaloo muhim ah in wax badan ardaydu wax ka
ogaadaan waxa loo yaqaan wadaninimo ama wadan jacayl
manta waxyaabaha dhabar jabka ah waxaa ka mid ah in ay
naga maqantahay dalka jacayl .
Waxaan aad u murugoodaa marka aan arko dalka aan
kunoolahay gaar ahaan ardayda aan wax isla barano sida
wadankooda ay u jecelyihiin iyo waliba sida deepka ah ee
ay ugu dheertahay wadaniyada ama dal jacaylka .
Hadaba waxaan markhaati u ahay in ay jiraan ururo
badan kuwaas ka dhisan wadamo badan oo arday
soomaaliyeed wax ka bartaan sida SUDAN ,YEMEN,
JORDAN,PAKISTAN, MALAYSIA iyo kuwa kale oo badan kuwaas
oo dhamaantood ka madax banaan qabiil iyo qurnkiisa.
Tusaale ahaan ururadan hadii ay dhamaantood samaystan
hal urur oo isku xiri dhamaan wadama aan soo sheegay
isku hadafna noqdaan iyo isku target waxaan dareemi
karnaa in barito laheli doono dhalinyaro badan oo
jaamiciyin ah oo isku xiran kuwaas oo saamayn ku yeelan
kara nolosha dalka soomaaliya waayo mar dhow waxaan
rajaynayaa in ay dhamaandoonto duruufaha hada lagu jiro
taasoo aad moodo in ay jiraan dad badan oo quustay lakin
arintu sidan way ka baddalaan doontaa insha allah.
Xiliga dhow waxaan rajaynayaa in ay soo bixi doonaa
arday badan oo fikirkoodu ka madax banaan yahay qabiilka
ragaadsaday bulshada soomaaliyeed .
Bulshada waxa ugu horeeya ee wax lagu fahansiin karo
ayaa waxay tahay in ay tacliimta bartaan sidii uu qofku
u kala fahmo qaladka iyo saxda waayo cilada ugu way ee
soomaalida haysata ayaa waxaa ka mid ah jahliga isagoo
ruuxu uuna garanayn waxa saxda ah iyo kan qaladka ah.
Hadaba anigoo soo koobayaa waxan dhamaan ardayda
soomaaliyeed ugu baaqayaa qodobadan soo socda in ay tix
galiyaan si ay waxbarashadoodu u noqoto mid mira dhasha.
1. Ardaygu waa in uu leeyahay ujeedooyin iyo hadaf
ku aadan waxbarashadiisa.
2. Waa in aan ku xisaabtantaa in aad ka timid dal
uuna ruuxna u maqnayn oo adiga iyo kuwa kula midka ah
sugayo.
3. Waa in aadan ku fikirin in aad wax u qabato kali
ah qoyskaaga laakiin aad ku fikirtaa sida aad bulsha
waynta soomaaliyeed wax ugu qaban lahayd.
4. Waa in aad aduunka saamayn ku yeelata aduunkana
aad wax kusoo kordhisaa gaar ahaan majaalka
takhasuskaaga waayo waxaa fiican in aad aduunka wax
laguugu xasuusto kaga tagto.
5. Waxaa muhim ah in aad ogataa in wakhtigu uu yahay
hantida dhabta ah ama ra'samaalka aad haysato, inta
badan waxay caan ku tahay soomaalidu fadhi ku dirirka
iyo warka aadka u tirada badan een macnaha ku dhisnayn.
6. Isku day in aad wax badan aduunka ka ogaataa
dhinac walba oo aad noqotaa ruux macluumaad badan
aruuriya khibrad badana leh.
Hadaba hadii aad tahay arday soomaaliyeed waxaad
ogaataa in aad ka timid dal gubanaya oo dhibaatooyin
badan haystaan adigana aad tahay ruuxii damin lahaa
dabkaas iskabadaa inaad sii shido .
Ahmed-dayib moh'ed abdi.
Email:
saalim20@hotmail.com