ASMARA GAR LEH
Dhihi maayo siddii Maxamed Ibraahim Cigaal uu yiri markii isaga iyo ciidamo Tuur
taabacsani ay ku dirireen Waqooyiga waa laba mashruuc, dhihi maayo siddi Suldaan
Axmed Cali Guuleed guriga Suun Dhurwaa sokeeyaha iga galaye ma galeen, dhihi
maayo sidii Cabdulaahi Fiidoow Cali gar leh, Caydiid gar leh, waxaanse leeyahay
Asmara gar leh waxaana ku cadaynaya faaladan hoos ku qoran
1- sharcigii iyo suluxii yaa dilay?
2- Xilka sheekha yaa ridey?xageese u danabyn?
3- U ekaa macnuhu
SHARCIGII IYO SULUXII YAA DILAY?
Ma gole dhexe u soo bandhig la,aantii shirarkii Sheekh Shariif gooni u galay ee
ka dhacay dalka Qadar, Masar iyo Kenya dilay dastuurka mase xilka qaadista
maanta?,ma jabintii qodobka dastuurka isbahaysiga ku yaal ee ah lama qaabili
karo kooxda doofarey ilaa Itoobiya dalku ka baxaya dishay dasturka mase xil ka
qaadista maanta?ma saxiixi Jabuuti dilay oo ay ku jiraan waxyaabo badan oo xitaa
iska daa dastuurka isbahaysigee ay ku jiraan wax yaabo ka hor imaanaya diinta
mase xil ka qaadista manta dishay ? Mase go,aanka Asmara Sheekh Shariif xilka
looga qaada dilay, kaasoo lagu jabiyey qodob oranya saddex ka laba ka yar ilaa
la helo xilka lama qaadi karo?
Aniga waxay ila tahay qanuunkii wax lagu dhisay iyo mabaadiidi halgankaba ragga
Jabuuti baa dilay ragga Asmara galiin, qaylo dhaan iyo nasteexayn kadib bay
jabiyeen qodob dani ku kaliftay.
Suluxii cullimadda guduhu waday waxa isaga toos u jabiyey ragga Jabuuti waayo
maalintii koowaad ee Sheekh Shariif Jabuuti ku soo laabtay waxuu xubnaha Jabuuti
jooga qabteen shir ay ku ansixinayan qodobadii heshiiskii Jabuuti, taasina waxay
ku tusinaysa inay shax bulshadda caalamku u soo dajiyeen wateen ee aysan
tixgalin wixii lagu soo gaarey Sanca.
Inay xaq iyo baadil isku barxeen looga gar leh Jabuuti, inay sharciga asal ahaan
ujabiyeen looga gar leh Jabuuti, in xitaa go,aanka ay soo qaadeen uusan ka hir
galayn bulsho caalam looga gar leh jabuuti, inay talo wadaag ka doorteen kali
talis looga gar leh jabuuti, , xagga daliilka diiniga marka la fiiriyo looga gar
leh Jabuuti , xitaa caqli marka lagu eego luuqada iyo qaabka shirka jabuuti u
qoran yahay looga gar leh, in heshiiska jabuuti yahay mid u hiiliniya yeeydii
gumaysiga keentay ee C/laahi u horeeyo looga gar leh.
2- XILKA SHEEKHA YAA RIDAY?XAGEESE U DANBAYN?
Ma garab markii sharcigaa riday?ma dhalanteedka bulshadda caalamku ku hodeen baa
riday?ma gartii Sancaa riday?ma dulmi laga galay riday? Ma reer Asmara ridey?
Anigu waxaan qabaa reer Asmara sabab unbaa looga dhigay saddex arrimood baa
sheekha xilka ka qaadey, tan koowaad waxay tahay wixii lagu heshiis ahaa buu
garab marey iyadoon talo galin jirin ,xilkii loo igmadey ee Alle dartii umaddu
ku aamintayna waxuu ka door bidey gurbaan dhalanteed ah oo cadowgii umaddu u
garaacay waa bulshadda caalamkee tiiyoo ay waliba jirto in karaamadiisu badbaadi
lahayd haddii Itoobiya hadal lagu bixiyo balse taasi waa riyo maalmeed xaqiiqda
ka fog, waxaan kaloo qabaa raggii sharafta badnaa ee Sanca dhexdexadinta ku
qabtay xilka sheekha iyagaa ridey waayo laba wadaa fureyd sheekoow waad
qaldantay ee ka soo laabo qaladka inay yiraahdan, iyo inay yiraahdan xitaa hadey
qalad tahay xal baan u aragnaye ha la raaco oo ay ragga kale xukmiyaan, balse
taasi ma dhicine heshiis dad kale kala dhexeeyey sulxiyeen..
sheekha wax dulmi ah lagama galin marka laga reebo waagii uu shirarkuu ku soo
galay dalalka aan kor ku soo xusay qarsadey intaan Nayroobi dhicin baa rag
xoooga dowladda Eretareya qaniinsiiyen. Halgankii Siisii ka soo bilowday riyadii
bulshadda caalamka jabuuti buu ku soo afjarmay, Hadraawi baa gabay kiisa waxaa
ku jiray ‘maxaa degdeg wiil ku yimid dusheeda ku foos burburay’
Aniga waxay ila tahay ragga Shariif hor kacayo afar midkood bay noqon in ay
hankooda ah in Itoobiya war lagu bixiyo ay ku guulaystaan taasina keento xisbi
siyaaso ahaan najaxa inay noqdaan wallow aysan aniga ii muuqan in arrintaasi
dhinaca bulshadda caalamka ka suurtoobayso, in atooraha killinka lixaad xilka la
qaybsadaan sidda ay shaxda bulshadda caalamku u dagsadey taas hadey ku dhacan
waxba ka duwanaaan maayan kuwii horey gumaysiga u raacay, taas hadey diidan
waxay noqon doonaan xisbi siyaasi ah oon wax saameyn ah ku lahayn ciidanka ,
waxase laga yaaba qaybaha hubaysan ee aragtidooda ka mid ihi inay culays ku
saran inay garab hubaysan noqdaan ,inkastoo arrintaasi ay diidayso xiriirka ay
la leeyihin bulshadda caalamka oo u diidaya inay noqdaan garab dagaalama,sidoo
kale waxaa u didaya inay noqdaan garab dagaalama godadkii ay wax ka heli jireen
waa soo xirmayaan maadama ay garab mareen wadadi jihaadka, ama aan dhaho dowlad
sidda Ereteya dhinaca saanada ka taageraysa ma jirto, waaxase war ka jooga
beelaha si dhamaystiran cududoodi ula raacay inay ku dhici doonto wixii 1991 ku
dhacay oo ahaa in caqliga iyo cududooda kala tagaan cudududana ay dib ugu
laabato raggii diriraya iyagoon wax talo ah ku lahayn .
U EKAA MACNUHU
U ekaa inta kale noo daa ee xoogaan hubaysan kala furtii ina Caydiid la yiri oo
xitaa sidda xanta siyaasaddu sheegto uu ogaa markii Itoobiya Baydhabo ku soo
duulay SNA dii joogtay, maanta abaal marinta siyaaso ee uu ka helay qof walboo
macnee, u ekaa inta kale noo daadii Caato lagu yiri ee Caydiid meel saar ee
markii Caydiid dhintay kaar casaanta la siiyey ee xitaa aan cadkii walaalki
dille loo diidey, u ekaa markii Geedi xilka codod looga qaadi waayey ee la yiri
inta kale noo daa anagaa xilka Cabdulaahi kuu dhiibaynee adigu kan ka tanaasul
oo uu maanta wali hadalkaa afkaa ku sugayo Nayroobi, manta sow madaxdii
muqaawamo lama oran inta kale noo daayee saxiixa heshiiskan, markay saxiixeen
dhabarka loo jeediyey ,sow lama oran garabkan xagjirkaa ka taqalusa inta kale
noo daaye, u ekaa dhamaadkii wareysi uu siiyey ra,isul wasaaraha Itoobiya Meles
Zenawi ayuu ku yiri ,’Soomalidda wadaniyadda ku yar, maanta hadaan isu wada
raacno riyadda Jabuuti waxuu dhihi lahaa Soomalidda diintu waa ku yar tahay.
[wareysiga ZANAWI WAXUU DHACAY DHAMAADKII 2007, WAXAANA LA YEESHAY JARIIDADA
NEWSWEEK EE MAREYKANKA KA SOO BAXDA.]
Gabagabdii dad badan baa maanta ka muragaysan halka qilaafku gaarey iyo
saameynta uu ku yeelan karo halgankii umaddu ugu jirtay xornimadeeda inay
helaan, aniguse maanta ma nixine horaan u naxay markaan arkay rag loo xil hayey
falalkay ku dhaqaaqen, waxaana qabaa xal haddii la rabo kow waa inay gabi
ahaanba shirka fashilmay ee Jabuuti daba socoshadiisa laga tanaasula , kadib wax
kastoo isaga ka dhashay waa dhamaan, waxaan kaloo qabaa guud ahaanba ha la
badalo qaabka isbahsigu u dhisan yahay hana laga dhigo gole wadani oo xubnihii
baarlamanka , qurba joogta iyo siyaasiyinta kale ee Soomaaliddu leeyihin,
golihii maxkmadahana siddisi ha loo soo celiyo oo laba Sheekh midba xilkuu hayey
ha qabto, kadib haddii ay rabaan wada shaqayn ha yeeshen ama gudoomiye guud ha
samaysteen, gar aan xaq ahayn ee insaan lagu raali galinayo ama xaq daro loogu
garbaynayo arrin ku xalis mayso ee yaan umadda la jahwareerin.
WQ CAANAGEEL
caanageel@hotmail.com
:::CAANA-GEEL
U KAADI. | Qoryooley
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
:::SARBEEBTA SANCA IYO SEERIGA XOGHAYAHA
GUUD | caanageel