shariifka iyo shareecada islaamka
Abdirizak A.kaneec
Kaneec1@hotmail.com
Marka aan isticmaalayo ereyga “KU DHAQAN” afka qalaadna lagu yidhaa “Obedience”,
waxa aan uga jeedaa in la adeeco oo la raaco waxa sharcigu dhigayo oo ah in la
sameeyo wixii uu farayo samayntiisa, lagana fogaado waxa uu sharcigu diido in
lala yimaado. Ereyga “DHAQAN-GALIN” oo afka qalaad lagu yidhaa
“Enforcement/Implementation”, waxa aan uga jeedaa in cidda u xilsaaran ay
hirgaliso ku dhaqanka sharciga isla markaana ilaaliso in sharcigaasi sidii la
rabay u fulay iyo inkale, dabcan ciddaa u xilsaaranina waa xukuumad ama hay’ad u
gaar ah oo loo igmaday hawsha.
Haddaba, dad badan ayaa waxa aad moodaa in ay iskaga darsameen ku dhaqanka
Shareecada Islaamka iyo dhaqan-galinteedii. Ku dhaqanka iyo dhaqan-galinta
shareecadu waxa ay leeyihiin marxalado kala duwan oo u baahan in fiiro gaar ah
loo yeesho, waana sidan hoos ku qoran:
1. ku dhaqan qof ahaaneed
Waxa qof kasta oo Muslim ah waajib ku ah in uu raaco waxa ay farayso Shareecada
Islaamku isla markaana ka hadho wixii loo diiday la imaatinkiisa. Arintan ayaa
iyada qudheedu waxa ay koobsanaysaa in qofku marka uu ka adkaado naftiisa uu u
gudbo qoyskiisa ama ehelkiisa iskuna dayo sidii uu uga dhaadhicin lahaa ku
dhaqanka Shareecada Islaamka. Taas ayaa ah wadada ku hagaysa in la helo
mujtamaca oo dhan oo ku dhaqmaya Shareecadii Islaamka.
2. ku dhaqan dhamaan somalida
Arintan ayaa ka bilaabmaysa qoyska wada jooga oo ku dhaqma Shareecada Islaamka,
kadib ay gaadhsiiyaan dadka ay jaarka yihiin, kadib inta isku magaalo ahi is
farto wanaagga iskana reebto xumaanta. Arintan ayaa muhiimaddeeda leh keenaysana
in bulshadaa meesha ku wada nooli helaan nolol fiican Ilaahayna raali ka yahay.
Waxaase xasuus mudan in dadka caadiga ah aanay xaq u lahayn in ay xoog ku
dhaqan-galiyaan
Shareecada Islaamka waayo, Islaamku waa nidaam dhamaystiran oo ka kooban Diin
iyo Dawlad, qof ama koox gaar ahi xaq uma laha in ay xoog ku muquuniyaan ku
dhaqanka Shareecadda iyada oo aan loo igmanin, ama aanay awood u lahayn, ama ay
ka dhalankarto mafsado ka culusi.
3.dhaqan gelinta shareecada
Arintan ayaa muhiimadeeda leh. Wadanka Muslimka ah cidda ka talinaysa ayaa ay
shaqadeeda tahay dhaqan-galinta Shareecadu waana waajib saaran. Dadka ayaa looga
baahanyahay in ay kula xisaabtamaan dhaqan-galinta Shareecada hadii gaabis lagu
arko. Marka aynu u noqono habka dawladeed ee casriga ah ayaa waxa loo qaybiyaa
saddex qaybood oo kala ah, xukuumadda oo ah golaha fulinta (Executive),
baarlamaan oo ah cidda ku shaqo leh sharci-dajin (Legislative) iyo garsoor
(Judiciary). Iyada oo aanan hadda halkan kaga doodahayn in qaybahani ay
waafaqsanyihiin aragtida Islaamiga ah ayaa waxa aan uga danleeyahay uun qaybta
fulinta oo shaqadeedu tahay in ay ilaaliso dhaqangalka Shareecada iyo tallaabo
ka qaadista ciddii khilaafta.
4. Garsoorka guud
Hay’adda garsoorka ayaa ka mid ah cidda looga baahanyahay in ay ka qaybqaadato
dhaqan-galinta Shareecadda Islaamka. Dhamaan arimaha dacwadeed ee loo soo
gudbiyo hay’adda garsoorka ayaa waxa waajib ku ah in ay go’aankeeda waafajiso
sida ay dhigayso Shareecadda Islaamku taas oo ku dhisan cadaalad, sinaan iyo in
qofkasta xaqiisa loosoo celiyo. Qofka qaadiga ah ayaa looga baahan yahay in uu
aqoon fiican u leeyahay Shareecadda Islaamka dhinac walba, haddiise taa la waayo
waxa daruuri ah in uu aqoon gaar ah u leeyahay dacwada uu rabo in uu go’aan
kasoo saaro.
Waxaa cajiib in aala sheikh la sheegto oo hadana diin la sheegto in hadana manta
la leeyahay diin baanu wax ku xukumeenynaa diinta aad wax ku xumaysaan xagee
taal,diintu ma waxay noqotay sidii ururadii ookale beesha caalamka iyo diinta
islaamka farqigeese u dhaxeeya taas waxan usheegaya asxaabtayda uu kamid yahay
c.qaadir cabdishakuur iyo shariif,cajiib badana markaa waxaan kusoo gaba
gabeeynaya shariifow shareecada islaamka kuqabatay diinta ale haka been sheegin
meelse kusheeg 4000kun ee dhalinyarada ahaa eek u dhintay iidaale iyo daynuuney
kol hore ee sababtaada beenta aad usheegtay kudhintay.
Fiiro gaar ah:Ku Dhaqanka Shareecada Islaamku Waa Waajib
abdirizak A ali kaneec
kaneec1@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com | March 12, 2009