Sheekh Shariif oo sheegay in maanta Maaxkiimta lagu wareeginayo Gobolka Shabeelada..

Sheekh Shariif Sheekh Axmed oo ah Guddoomiyaha Golaha Fulinta ee Maxaakiimta islaamiga ah oo shalay Salaaddii Jimcaha ahayd kaddib khudbad uu ka jeediyey Masjidka isbahaysiga Islaamika, waxa uu shacabka soomaaliyeed u soo jeediyay in ay midoobaan oo ay u diyaar garoobaan sidii ay isaga difaaci lahaayeen ciidamada shisheeye ee la damacsan yahay in la keeno soomaaliya oo ay hor boodeyso dowladda Itoobiya.

Mar uu ka hadlayey arrimaha gobalka Sh/hoose, waxa uuna Sheekh Shariif sheegay in maanta degmada Afgooye lagu qaban doono xaflad Maxaakiimtu kula wareegayaan Gobalka Sh/hoose kaddib marii gobalkaasi uu su’aal taagan ka noqday Maxaakiimta Islaamiga ah.

Durbadiiba waxaa shalay bilaabatay in la qaado isbaarooyinkii ugu waaweynaa ee dhex yiilay gobalka Sh/hoose, taas oo ay si aad ah u soo dhaweeyeen dadweynaha Gobalkaas ku nool, oo sheegay in wareejinta Maxaakiimta lagu wareejinayo gobalka ay taageero weyn kaga heli doonaan Maxaakiimtu shacabka Soomaaliyeed iyo waliba kuwa ku nool Gobalka Sh/hoose.

Dadka Reer Imaaraad oo markii ugu horeeyay Zekeda ku bixiyey Inter-Netka..

Maalintii shalay ahayd ayaa Dadyowga Imaaraadka Carabta waxaa u suuro gashay in ay Zakada EEBBE ku waajib yeelay ku bixiyaan dhinaca Internet-ka, iyadoo tallaabadanna lagu tilmaamay in ay tahay middii ugu horreysay ee ka dhacda Caalamka. waxaa lagu warramay in Muwaadinka u dhashay Imaaraadka ama Muwaadin kasta oo Muslim ah oo ku sugan caalamka in uu si sahal ah ku bixin karo Zakada lagu waajib yeelay isagoo booqanaya Sanduuq ay Dowladda Imaaraadku ka dhex samaysay Internet-ka, waxaase ninkii Zakadan bixinaya uu adeegsanayaa Kaararka ay lacagaha ku jiraan sida Visa Card, Master Card iwm.Mas’uul u hadlay Xukuumadda Dubai ayaa shaaca ka qaaday in iyagoo kaashanaya Sanaadiiqda Zakada lagu bixiyo ee Abu Dhabi ay Shacabka Islaamka ah u sahleen bixinta Zakada, waxaana uu intaa ku daray in nin kasta oo bixiya Zakada laga doonayo lacag kale oo u dhiganta 3% oo loogu magac daray lacagaha dhinaca Maamulka (Administrative fees).

Sidoo kale Saalim Shaacir oo ah Madaxa Adeegyada Dhinaca Internet-ka ee Xukuumadda Dubai ayaa isna xusay in adeeggani lagu bixinayo Zakada ee dhinaca Internet-ka ay tahay adeeg cusub oo ay ku kordhiyeen adeegyadii ay dadkooda u qaban jireen.

Saraakiil CIA iyo Wasiirada difaaca IGAD oo maanta ku kulmaya..

Maanta ayaa la filayaa in Magaalada Adis-Ababa ee dalka Itoobiyaa ay kulan isugu yimaadaan Saraakiil ka socota Sirdoonka Mareykanka iyo Wasiirada Difaaca ee Wadamada IGAD, waxaana kulankaan looga arrinsanayaa arrimo la xiriira waxa loogu yeero kooxah argagixisada oo la sheegay in ay ku soo kordhayaan gees Afrika gaar ahaan Soomaaliya.

Saraakiishaan ayaa waxa ay warbixin ka dhageysan doonaan Wasiirada Difaaca ee Wadamada IGAD, waxaana shirkkaasi ka maqan wasiirka Gaashaandhiga ee Dowladda Federaalka oo isagu dhawaan Maxaakiimta Islaamka ah ka saareen Magaalada Kismaayo ee gobalka J/hoose.

Waxaa lagu waramay in shirkaan Soomaaliya ay u matalayaan labo Janaraal oo ka tagtay Magaalada Baydhabo kuwas oo wakiil ka ah Dowladda Federaalka. Waa markii ugu horeysay oo kulan noocaan oo kale ah isugu yimaadaan Wasiirada Gaashaandhiga ee IGAD iyo Saraakiil ka socota Sirdoonka Mareykanka, ilaa iyo haatanna lama garanayo sababaha soo dedejiyey in uu dhaco kulan noocaan oo kale ah.

Jaamacadda Carabta oo sheegtay in uusan wax u dhimeyn Qabsashadii kismaanyo Heshiiskii..

Jaamacadda Carabta oo iyadu ku hawlan sidii uu heshiis dhab u dhex mari lahaa Maxaakiimta Islaamiga ah iyo Dowladda Federaalka ayaa waxay Jaamacadda carabtu meesha ka saartay in aysan waxba u dhimeyn Shirkii Khartuum qabshadii Kismaayo ee Maxaakiimta Islaamiga kula wareegeen.

Jaamacadda Carabta waxay sheegtay in ay rajo weyn ka qabta in kulanka Bisha 30-Oktoobar ka dhacay Khartuum uu qabsoomo, waxayna jaamacaddu sheegtay in ay dhawaan Soomaaliya u soo diri doonto ergay ka socda Jaamacadda Carabta oo wada hadal la gala Maxaakiimta Islaamiga ah iyo Dowladda Federaalka, si loo sii wado dhameystirka Shirkaasi.

Dhawaan ayaa Maxaakiimta iyo Dowladda Federaalka kulan ku yeesheen magaalada Khartuum ee Dalka Suudaan, waxayn ku soo wada gaareen dhowr qodob, hase yeeshee midba midka kale waxa uu ku eedeeyay in uu ku xadgudbay qaar ka mid ah qodobadii lagu heshiiyey, iyadoo dowladdu ku andacootay in Maxaakiimtu ay duulaan ku qaadeen maxaakiimta kismaayo taas oo jabineysa Heshiiska.

Dowladaha Yugaandha iyo Itoobiya oo sheegay in loo baahan yahay..

Waa maalintii shalay ahayd kulan ku yeeshay Dalka Yugaandha mas’uuliyiin ka socotay wadamada Itoobiya iyo Yugaandha, waxaana kulankaasi looga hadlay arrimo la xiriira sidii taageerto xoog leh loo siin lahaa Dowladda Federaalka, kaddib markii uu dhawaan dil ka badbaaday Madaxweynaha Dowladda Federaalka.

Labada dal ayaa waxay sheegeen in sida ugu dhaqsiyaha badan ay soomaaliya ugu diri doonaan ciidamo aysan caddeyn tiradooda, iyagoo urur gobaleedka IGAD si aad ah ugu kala qaybsan yihiin in Soomaaliya loo diro ciidamo Nabad Iaalin ah, waxaana ololahaan xoogooda wada Itoobiya oo Kenya ka dhaadhicisay in Soomaaliya loo soo diro ciidamo nabad ilaalin ah, hase yeeshee wadamada Jabuuti, Ereteriya iyo Suudaan ayaa waxa ay sheegeen in waqtigaan aan loo baaheyn in Soomaaliya loo diro ciidamo nabad ilaalin ah, iyagoo sheegay in wadanka haatan uu xasiloon yahay, dagaaladii sokeeyana ay dhamaadeen.

Maxaakiimta Islaamiga ah ayaa waxay horey u sheegeen in goob kasta oo dhulka soomaaliya ka mid ah ay kula dagaalami doonaan ciidamada shisheeye ee loo soo dirayo Soomaaliya gaar ahaan kuwa IGAD.

W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.com

Wafti ka socda Jaamacada Carabta oo Somalia tagaya maalmaha soo socda.

Jaamacada Carabta ayaa sheetay in wafti ay soomaaliya u soo dirayso xili ay dawlada Soomaaliya cadeysay in Maxkamadaha ay Burburiyeen Heshiiskii khartuum waxaana ay jaamacada carabtu shaacisay in wakiilka Jaamacadda Carabta u qaabilsan arrimaha Somaliya Amb: Samiir Xusni uu tagayo soomaaliya .

Samiir Xusni waxa uu sheegay in wafdi ka socda Jaamacadda Carabta ay Maalmaha soosocda tagi doonaan dalka Somaliya iyo wadamada Dariska la ah qaarkood sida Kenya Djbouti Ethopia si loo badbaadiyo heshiiskaasi in uusan burburin .

Wargeyska Asharqal Awsat ee ka soo baxa magaalada London ayaa waxaa waraysi uu la yeeshay Samiir Xusni waxaa uu u sheegay in jaamacada carabtu doonayso in ay ka mira dhaliso shirka magaada khartuum ee la filayo bishaan soo soda 30keeda inoo ka dhaco wadahadalada Khartuum oo ay dawlada Fedraalku cadeysay iney Maxkamaduhu burburiyeen.

Samiir Xusni ayaa shaaca ka qaaday in Jaamacada Carabta waftigeedu socdaalkooda ay ka bilaabi doonaan Magaalada Muqdisho,iyagoo wadahadal la yeelan doona Madaxda Maxkamadaha ,waxay kaloo tegi doonaan Magaalada Baydhabo oo xarun uah dawlada iyagoo lakulmi doona madaxweynaha iyo Ra'isul wasaaraha Soomaaliya oo ay isku dayayaan iney ka dhaadhiciyaan sii wadida wadahadalada Khartuum ee ay dawladu ka caga jiiday ka dib qabshada kismayo..

Wasiirka arimaha Amiga Qaranka Kenya John Michuki ''waa in la hubiya qaxootiga somalida ah ka hor inta aysan soo galin kenya''

John Michuki wasiirka amniga qaranka Dawlada kenya ayaa Wargayska The Standard ee ka soo baxa magaalada Nairobi ayaa u sheegay''waa in la hubiya qaxootiga somalida ah ka hor inta aysan soo galin kenya'' waxaana uu sheegay in qaxootiga marka labaaro ka dib oo ay cadaato in ay yihiin dad raba nabad ku noolaashu waxaa la dajin xeraha qaxootiga.

Wasiirka ayaa waxaa uu sheegay in baarintaankaan uu yahay mid la xiriiro amaanka kenya sidii loo adkayn lahaa isagoo sheegay in dadka laga baarayo inaysan wax hub ah la soo galin kenya .

Dawlada kenya iyo waliba Haayada UNHCR ayaa iska gaashada soo dajinta qaxootiga somaliyeed ee soo daga dalka kenya iyadoo ay iminka ay ku noo yihiin 180,000 oo qaxooti somaliyeed ah iminka ku soo qol qolayaan waxaana ay haayada UNHCR ay sheegtay in 300 ilaa 400 oo qaxooti ah ay soo galaan kenya maalintii iyadoo sanadkaan 2006 bilawgiisii bishii January ,ay qiyaastii 25,000 oo qaxooti Soomaali ah ayaa galay xeryaha qaxootiga ee Dadaab ee waqooyi bari dalka Kenya halkaasi oo laga soo bilaabo 1991 ay ku sugnaayeen qaxootiga somalida ah.

Raisul wasaaraha Somalia Cali Maxamed Gedi ayaa intii oo joogay dalka kenya maalmo laba maalin karo sheegay in dawladaha dariska ala somalia ay soo dhaweeyaan qaxootiga somalida ah ee dalalkooda soo galaya .

Maxamed Cabdi Maxamed Bootaan

SomaliTalk Nairobi Kenya

Botaan1@hotmail.com

Maxkamadaha oo Hub ka dhigis kawada Gobolka J/Hoose

Muuse Maxamuud Jiisow

musejisow@hotmail.com

muqdisho somaliya

002521576666/002521653623

Ciidamo uu horkacayay Sheekh Xasan Turki ayaa waxa ay howl-galo hubka dhigis ah ka sameeyeen tuulooyin ka tirsan gobolka J/hoose oo dhowaan ay qabsadeen.

Howl-galkan hubka dhigista ah ayaa Maxkamadaha islaamka waxa ay ka fuliyeen tuulada Mareereey iyo kuwo kale oo ku dhow dhow, iyadoo maleeshiyo halkaasi joogtay laga qaaday qoryo gacmeedyo marka laga reebo kuwo Maxkamadaha taageeray.

Sh. Xasan Turki ayaa waxaa la sheegay in uu ku war galiyay dadka deegaanka in la qaadayo dhamaanka hubka sida sharci darada ah lagu heysto.

Deegaanka howlgalkaan laga sameeyay oo ah Mareereey ayaa waxaa dagan dad ay isku heyb yihiin Sheekh xasan Turki.

Maxkamadaha islaamka ayaa howl-galada hubka dhigista ah ee ay fuliyeen waxa ay ku doonayaan in ay ku xaqiijiyaan amaanka deegaanadaas.

Mr. Mad brigand“Waxaan awoodnaa beesha caalamka hadaan nahay in aan caadaais saarno labada dhinac ee isku haaya somaliya si aynu u cidleynin dadaalada nabada .

Hay.adda xalinta khilaafaadka marka magaceeda la soo gaabiyo loo yaqaano (ICG) oo hadla digniin ah ka soo saartey ciidamada la sheegayo in loo soo dirayo somaliya ee garabka siinayo dowlada ku meel gaarka ah ee somaliya iyada oo ICJ da arintaasi ku tilmaantay mid dhibaato u soo kordhineyso sida ay qortey wakaakada wararee jarmalka PPA

Mad brigand oo ah qabiir ku xeel dheer arimha geeska Africa oo na ka tirsan hay.adda xalinta khilaafadka ee geeska Africa ( ICG ) ayaa sheegay in ciidamada loo soo dirayo Somalia ee lagu xoojinayo dowlada FDKMG ee fadhigeedu yahay baydhabo ay tahay arin aan xal u keeni Karin dhibaatada ka jirta dalka somaliya

Mr. Mad brigand waxaa uu sheegay in beesha caalamku ay tahay in ay fahmaan in maxaakiimta islaamigu door muhiim ah ay ku leeyihiin hanaanka nabada ee somaliya ay na waajib tahay in la heshiisiiyo iyaga iyo dowlada FDKMG ee somaliya iyada oo la raacayo hab dublamasiyadeed ,

Mr. Mad brigand“Waxaan awoodnaa beesha caalamku in ay caadaais saaraan labada dhinac ee isku haaya somaliya si aynu u cidleynin dadaalada nabada .dhinaca kalana agaasimaha barnaamijka ha.adda xalinta khilaafaadka ee (ICG ) da suleymaan bagbo ayaa waxaa sheegay in maxaakiimtu ay si cad u diidan yihiin qorshaha ciidan keenida ee somaliya iyaga oo taa ka xiga in ay la dagaalamaan ciidan kasta oo shisheeye ah oo soo gala somaliya ,

Hay.adda (ICG) ayaa rajo wanaagsan ka muujineysa qabsoomida wareega sadaxaad ee shirka lagu balansan yahay in uu ka dhaco magaalada kharduum ee dalka suudaan kaas oo lagu wado in ay isa soo horfadhiismaan dowlada FDKMG ee somaliya iyo maxaakiimta shareecda 30 ka bisha octobar hadii ay beesha caalamku xooga saaraan arintaasi in kasta dhaqdhaqaaqa dagaal ee ka jira somaliya uu fashilin karayo kulanaasi khartuum lagu wado in uu ka dhaco ,

JAAMACADDA CARABTA OO WAFUUD XAQIIQO

Ururka jaamacada carabata ayaa waxay go’aan ku gaartay in wafdi heer sare oo xaqiiqa raadis ah ay u soo dirto Dalka Soomaliya si ay wax uga ogaadaan qabsoomida wareega sadexaad ee wada hadalada magaalada Khortoum ee dalka Sudan ee u dhexeeyey maxaakimta Isalaamiga iyo Dawlada fedaralka.

Simiir Xusni oo ah ergeyga Gaarka jaamacada Carrabta u qaabilsan arrimaha Somaliaya isla markaana madaxa u ah wafdigan ayaa u sheegay jariirada Al-Sharqal Awsat ee ku hadasha Afka carribiga in wafdigani uu booqan doono dhamaan wadamada deriska la ah dalka Soomaaliya sida dalalka Jabuti, Uganda , Kenya iyo Itoobiya si uy u eegaan fikarahada iyo aragtida hogaamiyaasha dalakani ay ka qabaan isbedelada xaaladaha dalka soomaliya ee haatan dhex maquuraneysa iyo weliba sidii loo soo af jari lahaa dhibaatada siyaasadeed islamar kaana wax looga qaban lahaa arrimha xaga amaanka .

Isagoo tilmaamay Mr. Samir Xusni in wafdigani booqan doono caasimada Soomaaliya ee Muqdishu ay tahay markii ugu horeysay ay booqdaan caasimada Soomlaiya tan iyo markii ay midowga maxkamadahu ay la wareegeen caasimadda muddo haatan laga joogo ku dhowaad sadex bilood.

Sidoo kale waxaa uu cadeeyey Mr. Samir inay booqan doonaan xaruunta dowladda Federalka Soomaaliya ee magalada Baydhabo si ay wada hadalo ula yeeshaan maxdaxweyanha dowladda Federalka C\laahi yuusuf Axmed iyo Ra’illsul wasaarhiisa Cali Max'ed Geedi

Samirr xusani ayaa waxaa uu markii ugu horeysay ka hadlay qabsashada ay maxaakiimtu ay qabsadeen magaalada Kismayo, wuxuuna sheegay isagoo carrabka ku adkeeyey in Urrurka jaamacada carabta aysan u arkin waxa dhacay oo ah qabashada Kismayo inay xad gudub ku tahay heshiiskii Khortoum oo qeexayay in labada dhicac aysan isku balaarinin ama qabsanin meel ka baxsan halka ay haatan gacanta ku hayaan

Samiir Xusni ayaa waxaa uu yiri "waxaan sida aan u famahnay islamarkaana waraka aan ka helnay Soomaaliya ay xaqiijinayaan in waxa ka dhacay magaalada Kismaayo ahaayeen afgambii aanu dhiig ku daadanin oo aysan halkaa ka dhicin wax iska hor imaad ah Ciidamada maxaakiimtana wax weerar ah aysan qaadin ayagoo kaduulaya saldhigyadooda Magaalada Muqdisho, isagoo u arkaya in Jaamacada Carrbata aysan ahayn mid ay cambareynayso tallaabadani.

Hase ahaatee Mr. Xusani ayaa sheegay in masuuliyiinta ugu sarreysa ee dawlada Federalka ay ayagu ku eedeeyeen Ururka Jaamacada Carrabta inay la safan tahay midowga Maxaakiinta taasina waxay tahay buu yiri in Jaamacada Carrabta aysan war rasmi ah ama war saxaafadeed ka soo saarin aygoo ku cadeenaya inay diidan yihiin galitaanka maxaakiimtu ay galeen Magaalada Kismaayo

Waxaa uu Mr Xusni ku nuux nuuxsaday inay jiraan baaqyo ka imaanaya magaalada Baydhabo oo ka codsanaya Madaxeyne C\laahi Yuusuf inuu qaadaco la kulanka wafdiga jaacmada Carrabta taasoo si cad loogu muujinayo cabashada dawlada Federakja sababo la xiriira siyaasada Ururka Jaamacada Carabta ee ku aadan Maxaakiimta islaamka.

MAXKAMADDA ALBAYA-AN OO U HANJABTAY

Maxkamada islaamiga ee Al Bayaan ayaa ku hanjabtay in dhibaatooyin xoogan oo ka dhalan doona xariga culumada dowladda KMG ah ay ugu geystay magaalada Baydhabo haddii aan si deg deg ah loo sii deyn islamarkaana magdhow laga bixin.

Cismaan Xaaji Cadoow oo ah afhayeenka xogayaha guud ee maxkamada Al-bayaaan ayaa hadalkan sheegay isagoo intaasi ku daray cawaaqib xumada ka dhalan doonto hadii aan la sii deyninin labo nin culumada ah ee maanta ciidamada dowlada kmg ay xireen, wuxuu kaloo sheegay in culamadaan cidamada amaanka ay gacanta ku hayaan laga soo qabtay, iyaga oo jooga guryahooda islamarkaana lala xiriirinayo qaraxyadii la damacsana dhawaan in lagu qaarjiyo madaxweyne C/laahi Yuusuf

“waxaa naga go’an hadii aan la soo deynin culumada Baydhabo lagu qafaashay mudu 24 saac ah in ay la kulmi doonaan jawaabta ku haboon taa macneheedana waxa weeye waxaa jabay shirkii Khartoum” ayuu si kulul u yiri xogoyaha.

Maxkamada Al-bayaan oo ka mid ah goloha maxaakiinta islaamiga ayaa waxaa dhistay goor sii horeysay shabaab ka soo jeeda gobolada Bay iyo Bakool, iyadoo horeyna u sheegtay mas'uuliyada dibad baxyo looga soo horjeeday qorshaha ciidamo keenista ee urur goboleydka IGAD oo ka dhacay magaalda Baydhabo.

Hadalkan ayaa yimid ka dib markii ciidamada dowlada Federalka ay xabsi dhigeen rag culumo ah oo lala xiriirinayo qaraxyadii dhawaan ka dhacay magaalada Baydhabo.

XUKUUMADA MARAY-KANKA OO QIRTAY IN AY

Haweenayda arrimaha dibadda u qaabilsan arrimaha dibadda Condaleza Rise ayaa waxa ay shaaca ka qaaday in wadanka Maraykanku uusan ilaawin arrimaha dalka Soomaaliya.

Rise ayaa waxa ay sheegtay in geeska Afrika ay aaminsan yihiin in ay ku sugan yihiin kooxo ka tirsan ururada argagixisada Caalamka gaar ahaan ururka Al-Qacida.

Waxa ay intaasi ku dartay in ay garab is taagayaan cid alaale oo ay aaminsan yihiin in ay la dagaalamayaan argagixisada geeska Afrika.

Wasiirka arrimaha dibadda Maraykanka waxa ay sheegtay in ay hayaan cadaymo ku aadan in xubno ka tirsan ururka daalibaan oo ka dagaalamay geeska Afrika.

Waxa ay sheegtay in ay xukuumadda Washington ku dadaalayso sidii ay ula dagaalami lahayd argagixisada caalamka.

RA'IISUL WASAARE GEEDI OO BAYDHABO KU

Ra'iisul Wasaaraha Soomaaliya Cali Maxamed Geedi oo dib ugu soo noqday Baydhabo ayaa ka hadlay arrimihii uu dalka Kenya u tagay.

Prof.Geedi oo intuu uusan ka dhoofin dalka Kenya halkaasi wareysiyo ku siiyey saxaafada ayaa ka hadlay khatarta ay Maxkamadaha Muqdisho ku yihiin dalka Soomaaliya.

Ra'iisul wasaaraha ayaa ku dhawaaqay in barakac badan ay Maxkamadaha ku sameeyeen dadka shacabka ah oo uu sheegay in la caburiyey.

Geedi ayaa markii uu soo gaaray magaalada Baydhabo saxaafada usheegay in dowlada Somaliya ay diyaar u tahay in ay ka hortagto dhaq dhaqaaqa dhul balaarsiga ah ee Maxkamadaha Muqdisho.

Ra'iisul Wasaaraha ayaa safarkiisii Kenya ku tilmaamay mid uu Beesha Caalamka ugu bandhigayey falalka foosha xun ee ka socda gudaha Somaliya, waa sida uu hadalka u yiriye, isla markaana ay horboodayaan Maxkamadaha Muqdisho.

Geedi ayaa sheegay in dowladiisu ay heshiiskii Khartuum qalinka ku duugtay ayadoo ka shaqeyneysa danta ummada Soomaaliyeed, balse ay Maxkamaduhu si isdaba joog ah ay heshiisyadaasi u jabiyeen.

Prof. Geedi ayaa sheegay in dowlada ay shacabka ka difaaci doonto dhulbalaarsiga iyo weerarada ay wadaan Maxkamadaha.

Hadalka Ra'iisul Wasaaraha ayaa astaan u ah sida ay u kala fogaadeen Dowlada iyo Maxkamadaha Islaamiga oo horaantii bishan heshiis labaad ku kala saxiixday Khartuum ee dalka Suudaan.

Labada dhinac oo u balansanaa in ay wareega seddexaad ee shirka Khartuum isugu tagaan 30ka bisha Oktoober, ayaa hada la saadaalinayaa in ay adag tahay shir labada dhinac ay isugu yimaadaan mar sadexaad.

Dhinaca kale Ra’isul wasaaraha ayaa ka sheegay intii uu ku sugnaa magaalada Nairobi in ay heegan buuxa ugu jiraan ciidamada dowladaha Kenya iyo Itoobiya sidii loogu soo daad gureyn lahaa dalka somalia hadii ay maxkamadaha ay isku dayaan in ay weeraraan xarunta dowlada Federalka ee magaalada Baydhabo.

Ra'iisul wasaaraha ayaa waxa uu meesha ka saaray in ay jiraan ciidamo Itoobiyaan oo ku sugan dalka Soomaaliya, wuxuuna sheegay ay muhiim ay u tahay amaanka gobolka Dalka Kenya iyo Itoobiya, islamarkana ciidamadooda ay diyaar u yihiin in ay ka difaacan dowlada koox kasta oo isku dayda in weeraraan xarunteeda oo ku taala magaada Baydhabo.

DOWLADDA KENYA OO SHEEGTAY INAY

Dawladda Kenya ayaa walaac ka muujisay in ay dalkeeda u soo gudbaan kooxaha Maxkam-adaha Islaamiga ah ee dagaalka kula jira hoggaamiye kooxeed-yada mudada 15-ka sannadood ah xoogga ku haystay Soomaaliya oo ay tilmaantay in aad ugu sahlan tahay in ay si dhib yar qalaanqal uga ridi karaan xadka Kenya la wadaagto Soomaaliya, halkaas oo ah meel ay aad ugu badan yihiin dadka muslimka ah.

Afhayeen u hadlay dawladda Kenya ayaa sheegay in dalkiisu la yaaban yahay sida ay u suurto gashay Soomaaliya in ay gacanta u gasho kooxo islaamiyiin ah, "taas oo aanay xukuumadda Kenya marna filayn," ayuu yidhi Afhayeenka oo magaciisa qariyey. Kenya oo taageerta dawladda Cabdillaahi Yuusuf oo dalkeeda loogu dhisay Somaliya, fadhigeeduna yahay magaalada Baydhabo, balse aan lahayn awood isku difaacdo, xukuumada Kenya waxay wadnaha farta kaga haysaa dagaal ka dhex dillaaca maamulka ay dusha ka ilaaliso ee Cabdillaahi Yuusuf iyo Isbahaysiga Maxkamadaha Islaamiga ah, kaas oo haddii uu qarxo ay lama huraan noqon-ayso in uu u tallaabi doono dhinaca xuduudka labada dal.

"Ma jiraan wax dammaanad qaadaya in aannu dagaalkaa dibadda ka joogno." Sidaa waxa lagu sheegay qoraal dawladda Kenya ka soo saartay dareenka ay ka qabto isballaadhinta Maxaakiimta oo ku fidaya xuduudka dheer ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Kenya.

Dawladda Kenya baqdinta runta ah ee ay ka qabto collaadda Maxaakiimtu waa mid la xiriira dhulka Soomaaliya ee ay haysato, waana mid soo jireen ah oo taagnayd tan iyo markii gumaysiga reer Yurub uu shan waaxood u kala jaray dhulweyn-aha Somaalidu degto oo Kenya qayb ka mid ah maamusho.

Dadka Soomaalida oo u qaybsan xoolo dhaqato iyo beeralay ayey dunidu u qaybsatay shan waaxood oo kala ah; Soomaaliyada maanta oo Talyaanigu qaatay, British Somaliland oo hadda ah dal la baxay Somaliland, balse aan weli la aqoonsan, Somali French (Djibouti) iyo dhulka ballaadhan ee ku dhereran xadka Somaliya oo ay kala qaybsadeen Kenya iyo Itoobiya.

Dhulkaas oo Soomaaliya dhowr kula dagaalantay Itoobiya, ayaa la filayaa in markan iska-horimaad hore lihi ku dhexmari doono kooxaha Maxaakiimta Islaamiga ah oo hore ugu baaqay in ay soo celinayaan midnimada shanta Soomaaliya, waana halka ay salka ku hayso collaadda rasmiga ah ee ka dhexaysa hadda dhinacyada iska soo horjeeda, iyada oo dawladda Itoobiya ay mar horeba dib u bilowday diyaar garowgii oo ay ciidamo geysay gudaha Soomaaliya.

Somaliland oo madax banaanideeda ku dhawaaqday sannadkii 1991-kii, iyo Maamul-goboleeka Puntland oo labada xasillooni ka jirto, kana bed-qaba halakada mashaqaysay Soomaaliya inteeda kale oo ay gacanta ku hayaan dagaal-oogayaal. Waxay labadan maamulba hadda ka midaysan yihiin baqdinta ay ka qabaan awoodda xawliga ah ee Maxkamadaha Islaamiga ah.

Muuse Maxamuud Jiisow

musejisow@hotmail.com

muqdisho somaliya

002521576666/002521653623

Barnaamijkii Radio Xoriyo

29 September 2006

Ururrada xuquuqul insaanka oo u baqaya macalimiin Meles u xidhxidhan.

Sargaal sare oo ka goostay ciidammada Itoobiya

Khubaro ka digay in Soomaaliya ciidammo shisheeye loo diro

Barnaamij Ku saabsan Guulaha bisha barakaysan ee Ramadaan.

======================

Ururrada xuquuqul insaanka oo u baqaya macalimiin Meles u xidhxidhan.

Ururrada xuquuqul insaanka ee caalamiga ah ayaa si wayn uga walwalsan nabadgelyada labo macalin oo xukuumadda Itoobiya xabsiga dhigtay, ka dib markii urur ay ka trsan yihiin uu xukuumadda si wayn u dhaleeceeyay.

Ururka xuquuqda aadanaha daneeya ee Amnesty International ayaa sheegay in labadan macalin oo magaalada Addis Ababa laga qabtay markii ay bisha Sebtember 23 ahayd aan ilaa iyo hadda wax maxkamad ah la horkeenin, sidaas darteed ay khatar u yihiin in jidhdil lagu sameeyo ama si xun loola dhaqmo ama laba waayo.

Amnesty waxay kaloo intaas ku dartay in mid ka mid ah lamacalin lagu hayo xarunta dhexe ee denbi baadhista Itoobiya, midka kalana aan war laga haynin meel la geeyay sidii loo qabtay.

Labadan macalin waxay xubno firinfircoon ka yihiin maamulka Ururka Macalimiinta Itoobiya, waxaana loo malaynayaa in loo xidhay sababo la xidhiidha iyadoo Ururka Macalimiinta Itoobiya uu dhawaan ururka shaqaalaha adduunka kala hadlay arrimaha faragelinta ay xukuumadda Meles ku samayso hawlaha Ururka Macaliminta iyo xubnaha ururka oo ay xidhxidho.

Ururka Macaliminta Itoobiya wuxuu marar badan si wayn u canbaareyay siyaasada waxbarasho e xukuumadda Meles Zenawi. Wuxuu sidoo kale aad u dhaleeceeyay tallaaboyinkii bahalnimada ahaa ee xukuumadda Meles ka qaaday dadkii ka gadooday musuqmaasuqii doorashadii 2005.

Sargaal sare oo ka goostay ciidammada Itoobiya

Saraakiisha sarsare ee ciidammada Itoobiya ayaa beryahan denbe billaabay inay ka goostaan ciidammada oo magangelyo u raadsadaan dalal Itoobiya ka baxsan.

Dhawaana waxaa ciidamada Itoobiya ka goostay Gaashaanle Tesfaye Yemane, kaasoo magangelyo siyasadeed waydiistay dalka Jarmalka oo uu koorso lix blood ah u joogay. Gaashaanle Yemane wuxuu dalka Jarmalka isu dhiibay bisha Sebtember 20-keedii.

Tesfaye Yemane, oo ciidammada Itoobiya ka tirsanaa 15 sano, ayaa sheegay in xkuumadda Meles ay hadda awoodeedii oo dhan isugu gaysay sidii ay dadwaynaha Itoobiya u cabdhin lahayd, sidaas darted uu damiirkiisu diiday inuu xukuumad noocaas ah u sii shaqeeyo.

Wuxuu kaloo intaas ku daray in dadwaynaha Itoobiya ya hadda ku nool yihiin xaalad aan cadaabta ka dhicin, sidaasna wuxuu sheegay mar uu warramayay raadyaha Jarmalka, qaybtiisa amxaariga.

Labadii bilood ee u denbeeyay waxaa ciidamada Itoobiya ka goostay labo jannaraal, dhawr kornayl iyo saraakiil kale oo darajooyin sarsare leh, kuwaasoo ku biiray jabhadaha la dagaallama xukuumadda Meles eek u bahoobay Ururka Xorriyada iyo Dimuqraadiyada AFD.

Khubaro ka digay in Soomaaliya ciidammo shisheeye loo diro

Matt Bryden oo ah khabiir u kuur-gala arrimaha Geeska Afrika ayaa ka digay in ciidamo shisheeye ah loo diro dalka Soomaaliya, isagoo taa badalkeeda ku boorriyay beesha caalamka inay dhiiri geliso in lagu cadaadiyo dowladda ku meelgadhka ah iyo golaha maxkamadaha islaamiga ka qeyb galka wareega seddexaad ee wadahadalka Khurtuum uga furmaya labada dhinac bisha Oktober, si nabad loogu soo dabaalo dalka Soomaaliya.

Khabiirkan, oo ka tirsan hay'adda International Crisis Group (ICG) wuxuu sheegay in ciidamo loo diro dowladda ku meelgaadhka ah ee Soomaaliya ayna xallinaynin dhibaatada Soomaaliya, nabadna u horseedaynin.

Bryden waxa uu sheegay in beesha caalamka looga fadhiyo inay ku cadaadiso dowladda ku meelgaadhka ah iyo maxkamadaha islaamiga in aanay cidlaynin wadahadalka nabada ee uga socda Khurtuum, isagoo intaa ku daray in dadaallada beesha caalamka ay yihiin kuwa gaabis ah.

Wuxuu kaloo carrabka ku dhuftay in hindisaha ciidamada loogu dirayo Soomaaliya uu u muuqdo mid dowladda lagu ilaalinayo oo kaliya, halkii ay ka ahaan lahaayeen ciidamo caalami ah oo loo dhan yahay, wuxuuna tilmaamay in ciidamada Itoobiyaanka ah ee ku soo qulqulaya dalka Soomaaliya ay xoojinayaan taageerada loo hayo maxkamadaha islaamiga.

Sulliman Baldo oo isaguna agaasime ka ah barnaamijka Afrika ee hay'adda ICG ayaa sheegay in ciidamo shisheeye ah oo loo diro dalka Soomaaliya ay xasilooni darro u horseedayaan gobolka oo dhan.

Sulliman Baldo wuxuu yidhi; Maxkamadaha islaamiga wey caddeeyeen mowqifkooda ay ku diidan yihiin keenista ciidamo caalami iyo kuwa ka socda gobolka, waxayna sheegeen inay dagaal la gali doonaan ciidamadaasi, wayna ka dhabayn doonaan ayuu yidhi go'aankooda.

Waxaa sii kordhaysa awoodda maxkamadaha islaamiga, iyadoo maxkamaduhu ay gacanta ku dhigeen magaalada istiraatijiga ah ee Kismaayo, tallaabadaasoo ay sheegeen inay kaga hortagayeen in ciidamo shisheeye ah laga soo dejiyo dekada magaalada Kismaayo.

29 September 2006.

Axmed Gaal-Eri

Info@radioxoriyo.com
raadioxoriyo@yahoo.com

Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadda 25 MB ee dhererkeedu yahay 11865 KHZ,iyo internetka Radioxoriyo.com,Ogaden.com Maalmaha Talaadada iyo Jimcaha 7: 30PM waqtiga Afrikada Bari