SomaliTalk

QORMADA MAANTA:: Kenya ma Badda Soomaaliyeed ayey Shidaal Ka Qodaneysaa?

Daabaco Boggan | Print

Ali Mohamed Gedi
Prof. Cali Maxamed Geeddi oo Diyaarad Militari oo Itoobiyaan ah keentay Afgooye:29/12/06, Sawirka: AP.
Geeddi oo aan Weli Ka Jawaabin eedayntii ahayd in "uu Mas'uul ka ahaa Mamnuucidii Dhoofinta xoolaha Akhri

The rise and fall of Mogadishu's Islamic Courts,

Read Here..

VIDEO: "The Most Lawless War of Our Generation" - Fmr. UN Spokesperson on Somalia or Read here

VIDEO: Xeryaha ay Shacabku ku qaxeen

"Waxaan Rabnaa in aan Soomaaliya Ka Asaasno Dowlad aan wax Diin ah Shaqo Ku Lahayn
Maxkamaduhuna Waxay rabaan in ay Soomaaliya ka Asaasaan Dowlad Islaami ah" kuxigeenka wakiilka DFKMG ee UN Akhri...

Dhagaxbuur: 9 Shaqaale Shiine ah iyo 65 askari oo Itoobiyaan ah ayaa lagu diley meel Shiinuhu Batrool Ka Baarayeen... Akhri..

Ceelka iyo Xaruntii Conoco, Garoowe, Soomaaliya... Akhri....

Nidaamka Islaamiga ee Wadaagga Batroolka: Laga bilaabo Morocco ilaa Indonesia: Q.3aad

Qaybta: 1aad | 2aad | 3aad

Dowlada FKMG Ah Ee Soomaaliya oo Indhaha Ka Laabatay Ceelasha Shidaalka Ee Ay Kenya Ka Baarayso Xadka Soomaaliya... Akhri

Kenya ma Badda Soomaaliyeed ayey Shidaal Ka Qodaneysaa?
Dawladda Kenya ayaa dardar gelisey baaritanka batroolka ay ka wado xeebta, waxaana soo baxay warar tibaaxaya Akhri

Itoobiyaan baaraya laba nin oo Soomaali. Muqdisho. AFP - Jan 13, 2006

Taangi Itoobiyaan ah oo taagan garoonka muqdisho - AFP - Dec 2006
ARAGTIDA/MAQAALLADA DADWEYNAHA EE MAANTA

:::QUIXTAR:::

Soomaalida Deggan Woqooyiga Ameerika Maxay Kala Kulmeen "Quixtar"... Guji

:::SOMALIDA KENYA & POOL:::

Soomaalida Deggan Nairobi Maxay Kala Kulmeen "Pool"
Waa "Quixtarka Kenya" Guji

Qarax Gaystay Dhimasho Dhaawac Oo Uu Ku Shuf Beelay Baabuur Ay Leeyihiin Ciidamada Boliska Dowlada KMG.

Muqdisho: Qaraxan oo ugu yaraan 4-ruux ay ku dhimatay labo kalena ku dhaawacantay ayuu ku bas -beelay mid ka mid ah gawaarida ciidamada Booliiska dowlada KMG ah oo marayay meel ku dhow Madaxtooyada villa soomaaliya .

Gaarigaan oo noociisu ahaa noocyada dhowaan la siiyey ciidamada booliska dowlada KMG ah ee loo yaqaano Nissan ayaa waxaa saarnaa ciidammo ka tirsan kuwa Booliska dowlada KMG ah oo aan la ogayn tiro ahaan inta ay ka koobnaayeen ayaa gil-giley xaafadaha ka ag dhowaa meesha uu marayey gaarigaasi .

sidoo kale goobjoogaal ka ag dhowaa halka qaraxani ka dhacay oo magacooda aan la shaacin ayaa saxaafada u sheegay in qaraxani ku dhacay gaarigan noocyada ciidanka booliska ah ee nissanka ah islamarkaana halka uu qaraxani ka dhacayna ay u dhowdahay Madaxtooyada iyagoo sheegay inay arkeen gaariga oo aad u holcay islamarkaana bixiyey cod qarax weyn ah oo aragagax geliyey dadkii deegaankaas deganaa.

Mid kamida goob joogayaasha halkaas ku sugnaa oo aan xiriir la samaynay magaciisan kusoo gaabiyey axmed ayaa sheegay inuu arkayey mudo saacad kadib ah qaraxa meydad iyo dhaawacyo uusan tiro ahaan sheegi karin inta ay ahaayeen in la saarayey baabuurta noocyada ciidanka booliska ah oo usoo gurmaday gaarigaas qarxay.

Qaraxaan oo aan la garanayn inuu yahay mid loogu talagalay gaariga oo loo aasay iyo mid kale ayaa ahaa mid saamayn xoog badan ku yeeshay xaafadaha ka ag dhow halka iyo deeganada ku xeeran xarunta madaxtooyada, warar kaloo dheeraad ah ayaa sidoo kale sheegaya in ka hor intii aanu dhicin qaraxu ay jidkaasi mareen gawaari ay wateen cutubyo ka tirsan ciidammada Uganda.

Qaraxa kadib ayaa ciidammada Dowladda KMG ahi isku gadaameen goobta uu qaraxu ka dhacay iyadoo sidoo kale loo diiday inay warfidyeenadu sawiro iyo muuqaalo ka qaataan gaariga qarxay ee ahaa noocyda ciidanka booliska ee loo yaqaano nissanka .

Garoowe: Waxaa dib ugu soo laabtay caasiimada Puntland ee Garoowe Golaha Xukuumada, ka dib markii ay sidaas ugu baqeen Guddiga Joogtada ah ee Golaha Baarlamaanka Puntland.

Waxaa haatan ku sugan magaalada, Madaxweyne Ku-xigeenka ahna Ku-simaha Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Puntland, Xasan Daahir Maxamuud(Afqurac), iyo Wasiirada: Maaliyada, Warfaafinta, Caafimaadka, Waxbarashada, Qorsheynta iyo Kuwa kale oo badan.

Sidoo kale waxaa soo xarooday Saraakiisha Ciidamada, Booliiska iyo Daraawiishta Puntland.

Ilaa shalay ayaa waxaa ku soo qulqulayey Caasiimada, Madaxda Dowlada ugu sareeysa marka laga reebo Cadde Muuse oo dibada ku maqan iyadoo dhamaan wasaaradaha oo aan maanta soo mar maray aan ku arkayey shaqo si xawli ah uga socota.

Waxaa lagu wadaa maalinta, Isniinta ee soo socota in ay shir muhiim ah isugu yimaadaan Guddiga Joogtada ah ee Golaha Wakiilada kaas oo ku wajahan Golaha Xukuumada Puntland iyo wax-qabad kooda.

Boosaaso: Maxkamadda darajada Koowaad ee G/Bari Boosaaso ayaa May 7, 2007 waxay xakuntay doonyo, marakiib muddo 10 cisho ka hor ah laga soo qabtay aagga Qandala iyo Caluula.

Lix (6) ka mid ah doonayahaas waxaa lagu ganaaxay lacag u dhexaysa $3200 ilaa $47,000 oo Doolar. Waxaana Saddex (3) doonyood kabtanadii wadey lagu ganaaxey midkiiba $5,000 oo Doolar.

Waxaa kale oo ganaax lagu xukumay shaqaalihii doonyahaas oo tiradoodu 104 qof, kuwaas oo mid kasta lagu xukumay $100 doolar.

Maxkamadda waxaa guddoomiye ka ah Maxamed Cabdi Awaare, waxaana xeer ilaaliye ka ahaa Axmed Taaran.

Saddex (3) ka mid ah doonyaha la xukumay waxay ruqsad ka haysteen maamulka degmada Caluula, waxaa sidaas sheegay Maamulka degmada Caluula.

Gudoomiyaha degmada Caluula, Xareed Ciise Cumar, waxa uu qaar ka kamid ah warbaahinta Boosaaso u sheegay inay racfaan ka qaadan doonaan xukunka doonyahaas lagu ganaaxay.

Yaasiin maxamed cali (faytin)
yaasiinfaytin@hotmail.com

Kulankii maalintii shalay dhex maray madaxweynaha dowlada KMG ah col,c/laahi yuusuf iyo odayaasha beesha hawiye ayaa dhaliyey khilaaf soo kala dhex galay odayaasha beeshaas .

Guddoomiyaha golaha guurtida beelaha Hawiye Xaaji Cabdi Iimaan Cumar ayaa sheegay in kulankii maalintii shalay ka dhacay xarunta madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya uu ahaa mid aan loo dhameyn oo ay ka maqnaayeen xubno muhiim ah oo isagu uu ka mid yahay, wuxuuna sidoo kale sheegay in kulankaasi looga been abuurtay isaga ka dib markii sida uu sheegay loo geeyey madaxweynaha qoraal uu isagu ku saxiixan yahay oo aan waxba ka jirin.

Xaaji Cabdi Iimaan Cumar ayaa intaa ku daray in sababta keentay in kulankaasi uu ka baaqsado ay ka dhalatay markii sida uu sheegay la diiday talo uu isagu soo jeediyey oo aheyd in la qanciyo Hawiye kale oo uu hogaaminayey Dr. Xuseen Xaaji Bood oo doonayey iney kala qeyb galaan kulanka lala yeelanayo dowlada federaalka, kuwaasoo uu sheegay iney codsaadeen in wax laga bedelo qoraal ay diyaariyeen beelaha Hawiye oo loo geyn lahaa dowladda federaalka Soomaaliya.

�Hawiye waa weyn yahay anaga keligeen maaha, waa qabiil balaaran , waxaan anigu qabaa talada Hawiye inaan keligeen isku koobin ee walaalaheena kalena laga qeyb geliyo, waxa ay doonayaana ha laga qanciyo hase ahaatee wey diideen waxayna la carareen qoraalkii oo ay ula tageen madaxweynaha , markii la yiri xaajiga aawayna wey igu been abuurteen waxayna yiraahdeen waa jiran yahay, anigoo aan jiraneyn� ayuu yiri Xaaji Cabdi Iimaan Cumar oo intaa ku daray in ujeedadii loo dagaalamay ay aheyd in dadka xaqooda loo soo dhiciyo oo hase ahaatee aysan aheyn in mashruuc la abuurto.

Sidoo kale afhayenka beesha hawiye Nabadoon Axmed Diiriye Cali ayaa isna mar arintaasi wax laga weydiiyey sheegay in uusan ka war qabin khilaaf soo kala dhex galay odayaasha beelaha Hawiye �Xaaji Cabdi Iimaan waxaa la iigu sheegay markii aan baxeynay inuu xanuunsan yahay, horeyna dhowr jeer kulamo muhiim ah sidan oo kale waa uga maqnaan jiray oo waa ku naqiinay, inuu caro nooga maqnaana markii uu shirkii soo dhamaaday ayaan saxaafada ka maqalanay, haddana anagaa iska arkeyna, eedeeynta uu noo soo jeediyey ee ah inaan Hawiye kale oo Dr. bood u hogaaminayey diidneyna anigu ma ogi, waa noo yimaadeen raggaas waa soo dhoweynay, waxaan tusnay qoraal aan diyaarinay oo aan dooneynay inaan ula tagno dowladda, waxayna na yiraahdeen qoraalkiina geysta ka dibna aan isu imaano sidaa ayaana isku ogeyn marka saaxiibkeen Xaaji Cabdi ma aqaan waxa uu qoonsadsay qoraal aan diyaarinay oo isagu uu horey u saxiixay ayaana u geynay madaxweynaha, wax kaloo dhibaato ahna ma jiraan� ayuu yiri Axmed Diiriye oo intaa ku daray inuusan jirin wax khilaaf ah oo soo kala dhex galay odyaasha beesha Hawiye, haddii ay arintan dhacdayna waa caadi oo waa iska xalismi doontaa ayuu yiri nabadoonku.

Si kastaba ha ahaatee khilaafkan soo kala dhex galay odayaasha beesha hawiye ayaa kusoo beegmaya xili ay dhegta loo taagayo waxii kasoo baxa kulanka iyaga iyo madaxweynaha dowlada oo uu garab taagan yahay gen,gabra ,taasina ay walaac kale ku abuurayso shacabka daalan ee qaxa iyo barakacu ku dhacay .

Qoysaskii Ka Barakacay Magaalada Muqdisho Ee Kasoo Jeeday Gobolada SSC Oo Qaarkood Kusoo Laabteen Caasimada .

Qoysaskii ka barakacay magaalada muqdisho ee kasoo jeeday gobolada sool,sanaag iyo buuhoodle ayaa qaarkood dib uga soo hayaamen deegaanadii ay ciirsiga bideen oo nafta kula eerteen.

Qoysaskan oo xubo kamida beesha degta sool ,sanaag iyo buuhoodle oo ku sugan magaalada muqdisho iyo daafaheeda ay tiro ahaan ku sheegeen 37-qoys ayaa saxaafada uga war bixiyay inay ilaa 14-qoys kusoo laabteen hoygoodii oo qaar uu soo gaaray bur-bur xoogan oo ka dhashay madaafiicdii lagu tuurayey xaafadaha magaalada muqdisho.

Salmaan sahal muuse oo xubin ka ah gudidaas ayaa saxaafada uga war bixiyey xaalada qoysaskaas ay ku sugan yihiin ,isagoo sheegay inay qoysaska qaar kamida ay weli ku sugan yihiin xaalada adag taasoo ka dhalatay qax iyo barakacii ku dhacay umada soomaaliyeed eek u dhaqnayd magaalada muqdisho .

Salmaan ayaa intaas ku daray inay jiraan qoysaska qaarkood ay soo noqdeen islamarkaana ay u yimaadeen hoygii ay ku jireen oo qaarkood uu haleelay madaafiicdii dagaalka ka dhacay caasimada ee u dhexeeyey xoogaga wax iska caabinta iyo ciidamada ethiopianka .

Waxuu kaloo intaas ku daray inay jiraan qoysaskii garab raratada ahaa badankoodu inaysan haysan hoy degaan iyo waxay kusoo guuraan midna ,taasoo uu ku macneyey inay markoodii horeba qoysaskaasi hore uga liiteen xaga nolosha islamrkaana ay u badnaayeen dad xoogsato ah oo xiligii nabada maalin joogooda kala soo bixi jiray magaalada caasimada ah ee muqdiho .

Salmaan ayaa carabka ku dhuftay inay qoysaska kasoo baxay degaanada loo barkacay ay ka kooban yihiin 14-qoys oo magaalada ku lahaa guryo islamrkaana ugu roonaa marka laga eego qoysaska ku haray deegaanada loo barkacay ee ceelasha biyaha ,xaawo cabdi no,13 ,baar xaraf iyo degmada afgooye .

Salmaan sahal muuse ayaa isagoo ku hadlaya magaca gudida joogta magaalada muqdisho ee kasoo jeeda gobolada sool sanaag iyo howd ay ka codsanayaan walaloohooda wax haysta ee kala jooga dalalka dibada inay wax soo taraan si ay u helaan hoy ay kiraystaan iyo meel ay kusoo noqdaanba .

Salmaan oo saxaafadu waydiisay inay mar hore jaaliyaduhu wax soo tareen iyo in kale ayaa cadeeyey inay soo gaartay 700 $ dollar oo ay usoo direen haweenka kasoo jeeda gobolada sool sanaag iyo howd eek u sugan dalka newzeland laakiin aysan jirin cid kale oo ka caawisay dhibaatada baahsan ee ka dhacday caasimada iyo nawaaxigeeda .

Isagoo sheegay inay taasina wax weyn u tartay islamrkaana gabdhahaasi waajibkoodii guteen uguna ducaynayaan in alle ugu bedelo khayr iyo jano ,laakiin ayuu yiri ma jiraan cid kale ama aqoon yahankii ,dhalin yaradii ,iyo odayashii kasoo jeeday goboldaas oo ka damqaday weli xaalada qoysaskaas oo tiro ahaan ugu yar marka laga eego tirada qoysaska kale ee soomaalida ku dhibaataysan deegaanada loo barakacay .

Si kastaba ha ahaatee salmaan ayaa ka dayriyey xaalada qoysaskaas weli ku hadhsan deegaanadii dadku u barkacay isagoo sheegay inay ku dhibaatsayn yihiin deegaanadaas xag nololeed iyo xaga hoygaba .

Yaasiin maxamed cali (faytin)
yaasiinfaytin@hotmail.com
002521-5580916

Maamulka Somaliland Oo Walaac Siyaasadeed Ka Muujiyey Diyaaradaha Wax Basaasa Oo Dul Heehaabaya...

Magaalooyinka gobolada waqooyi ee isku magacaabay som-land ayaa dhowaanahanba farta wadnaha kaga hayey in maamulka dowlada federaalka ah ee uu madaxweynaha ka yahay col,c/laahi yuusuf axmed saamayn ku yeesho ,taasoo durba hawada waqooyi lagu arkayey diyaaradaha lagu sheegay maraykanka ee AC-130 .

Warar isa soo taraya ayaa tibaaxaya in maamulka som-land uu bilaabay olalayn ka bilaabantay wel-welka laga qabo dowlada KMG ah ee ku sugan koonfurta iyo bartmaha soomaaliya ay xayndaab ka samaystaan taasoo sida wararku sheegayaan mashquulisay madaxweyne daahir riyaale iyo maamulkiisa .

Axmed muuse dhubad oo kamida aqoonyahaniinta som-land islamrkaana indha indheeya siyaasada ayaa ka muujiyey muuqaal murugo leh diyaarado la sheegay inay dhowaanahanba dul heehaabayeen magaalooyinka burco, ber-bera iyo hargaysa taasoo sida wararka lagu helayo ahaa diyaaradaha loo malaynayo maraynkanka ee wax basaasa.

Axmed muuse ayaa isagoo saxaafada u waramaya sheegay inay tahay mid laga xumaado in durba ay na saamayso dowlada yare ee Nairobi lagu soo dhisay waa siduu hadalka u dhigaye islamrkaana ku sheegay in uu c/laahi yuusuf uga digayo inuusan kaga ciyaarin waxa yare ee iftiinka ah ee dhoob dhoobteen som-land taasoo uu ku macneeyey in halgan dheer loosoo galay dadaalna lagu keenay nabada umnada som-land manta harsanayso waa siduu hadalka u dhigaye .

Axmed muuse ayaa Mar ay saxaafadu waydiisay maxaad ka qabtaan hadii maamulkiina federaalka sidiisaa loogu daro maxay keeni kartaa ayaa sheegay inaysan taasi macquul ahayn ee ay yihiin som-land dal dowlada ah islamrkaana ay ilaalinayaan deris wanaaga umada walaalahooda ee soomaaliyeed .

Waxaa kale oo la waydiiyey maxay kula tahay diyaaradaha aad sheegtay ee dul hee haabaya hawada waqooyi ,ayuu waxuu ku jawaabay waa rooxaantii c/laahi yuusuf waayo waxaan u malaynayaa ama shacabka som-land aaminsan yahiin inuu doonayo ninka madaxda u ah dowlada KMG ah ee soomaaliya inuu qas ka bilaabo dalka som-land waa siduu hadlka u dhigaye .

Dhaq �dhaqaaqa siyaasadeed oo som-land ayaa si weyn isu bedelay tan markii ay istaageen dagaaladii ka soconayey magaalada caasimada ah ee muqdisho taasoo ay sii xoogaysanayso xiisad siyaasadeedka ka aloosan magaalada hargaysa oo u muuqata mid wel-wel ku abuuraysa siyasiyiinta goosashada jecel .

Si kastaba ha ahaatee diyaaradaha lagu sheegay marayknaka ee dul hee-haabaya hawada som-land ayaa si weyn looga hadal hayaa gobolada hoos taga maamulka som-land kaasoo dadka shacabka ah iyo siyaasiyiinta ku abuurtay walaac siyaasadeed oo sida hirarka isu soo taraya, xaalada diyaaradahan ayaa kusoo beegmaya xili ay wasaarada arimaha dibada xukumada Ethiopia ay faafisay wararka sheegaya in madaxweynaha dowlada KMG ah ee col,c/laahi yuusuf la geyn doono magaalada hargaysa iyadoo ay hareeraha ka joogaan ciidamada xukuumada Ethiopia ,taasina ay shaki gelisay xiriirkii u dhexeeyey Ethiopia iyo som-land .