Haddii Suudaan Ciidan
u soo Direyso Soomaaliya; Samatobixintuna Waxay u Diraysaa Daarfuur
C/Waaxid
C/hi Khaliif
London, UK
cabdulwaxid@hotmail.com
Ilaah baa mahad leh.
Nabadgelyo iyo naxariis nabi Muxamed korkiisa ha ahaato.
Maqaal hore waxaan ku
sheegnay in dowladda Suudaan u dhaqmeyso sidii ninkii inta qoryaha (xaabada)
doontay oo isku xirtay xirmo xaabo ah dabadeedna markuu qaadiwaayey inta
xarigii ka furay kusii darsaday xaabo kale si uu u qaado. Waqtigan xaadirkaa,
dhibaatada ka jirta Daarfuur ayaa ka daran midda ka jirta Xamar iyo
magaalooyinka kale ee Soomaaliyeed.
Waxaan usoo taagnaa
kuray yar oo foorjeynayey/dacaayadeynayey mid kale oo leh: kani wuxuu maqlay
dab-damis; markaasuu inta koonbo biyo kusoo shubtay, isagoo iska dhigaya
dab-damis ayuu nin dariiq marayey oo sigaar cabayey afka biyo kaga shubay
isagoo leh: anna ma daminayaa adna ma daaree! Soow hadda uma habboonna sida
wiilkaas, in Jamciyadda Quruumaha ka dhaxaysaa ku tiraahdo Suudaan: annaguna
(UN) ma Daarfuur baan ciidamo u diraynaa si aan wax uga qabanno dhibtaad
geysateen; idinkuna (Suudaan) ma waxaad rabtaan in ummad markeedii horaba
dhibbaneyd (Soomaali) aad la kala safataan ood xasuuq kale geysataan?
Waxaan maqaalkaas ku
sheegay, in haddii Suudaan, Itoobiya iyo Ugaandha ay wax ka qabtaan
Soomaaliya, uu Maraykanku ugu yeeran doonno inay wax kala qabtaan hubka
nukliyeerka ah ee Iiraan iyo Kuuriyada Waqooyi lagu tuhunsanyahay. Waxaan
kaloo ku darayaa in dowladdaan Biriteyn, lafteedu ugu yeeran karto inay
Suudaan iyo Itoobiya ka caawiyaan siday wax ugala qabanlahaayeen dhibta ka
jirta Waqooyiga Ayrlaan (Northern Ireland).
Maxaa Laga Rabaa
Dadka ka soo horjeeda Farogelin Shisheeye?
Soomaalidaa tiraahda
hadday riyo (ari) dib leeyihiin dabodoodey ku qarsanlahaayeen. Horta waxaa
laga rabaa in xildhibaannada diidan farogelin shisheeye ay adduunka
weydiiyaan cidda caawineysa. Lasoo dhaaf waqti aashuun-ku-addin. Tusaale,
hadday Suudaan tiraahdo waxaan ciidan u diraynaa Soomaaliya, waa in
xildhibaannadu wacaan Jamciyadda Quruumaha ka dhaxeysa ooy dhahaan: Waxaad
24 saac ku heysaan dhib baa ka jirta Daarfuur. Waxaad leedihiin 300,000 oo
qof baa ku dhimatay geyigaas. Haddii dowladda Suudaan lagu eedeynayo
xasuuqaas, maxaa Soomaaliya loogu soo dirayaa ciidan Suudaan u dhashay?
Haddii daacadnimo jirto waxaan filayaa in UN-ku aan si leexleexad lahayn u
dhihi doonto: Suudaan uma suubbato inay ciidan Soomaaliya u dirto. Haddii
kale waxaan filayaa in Jawaabta UN-ku la mid tahay midda IGAD, oon hoos ku
qorayo hadii Ilaah idmo.
Xalka IGAD noo soo
Wadaan
Nabadda iyo horumarka ay
IGAD Soomaaliya usoo waddo waxay i xasuusineysaa sheeko laga sheegay nin aan
dhaqtar ahayn oo dabiib iska dhigay. Waxaa la sheegaa in waqti sii horreeyey
ay cisbitaal ka bateen dadkii bukaanka ahaa ee jiifay. Ninkii dhaqtar iska
dhigayay baa intuu madaxdii magaalada isbitaalku ku yaal u tagay ku yiri:
dadkaan oo dhan anaa hal saac ku daweynaya oo isbitaalka ka saarayee ee ii
ogolaada inaan isbitaalka ka shaqeeyo. Waa laga yeelay. Wuxuu dabka saartay
fuusto saliid ah. Wuxuu diyaarsaday afar nin oo iska waaweynaaday (Yemen,
Itoobiya, Ugandha iyo Suudaan). Wuxuu yiri qof kasta sariirtiisa ku soo
qaada oo halkaan keena. Qof kasta wuxuu ku dhahaa ama fuustadaan saliidda ah
oo karkareysa baan ku dhexdhigayaa ama socod isbitaalka uga bax? Haddee ma
qof saliid kulul u jeedaa meesha ku haraya haddaanba nafta lugahiisa laga
soo siibin oo uusan dhuunyeerineyn? Dadkii oo dhan baa isbitaalka ka baxay.
Haddaan eegno sheekada IGAD waxay la mid tahay taas oo kale. Ileyn ummad ama
waddan waa la qabsan karaa laakiin waxa isbitaalkaas ka dhacay ama waxa
Suudaan Soomaaliya la rabto ma xalbaa? Ka warran haddii Itoobiya na qabsato?
Waxaad arki doontaan iyadoo la arko hal nin oo madaxweyne u tartamaya oo la
leeyahay 100% baa la doortay sidaan horay usoo arki jirnay. Ogaada hal
libaax arkeysaa ma godlato.
Talo fiican baan hayaa
oo dowladda Suudaan iyo wixii la mid ah looga aarsan karo. Aan xoolo nool
iyo lacag u aruurino Daarfuur. Dadkaas dhibbanna faa’iidey u tahay; dowladda
Suudaanna hoog. Marka la dhaho, dad Soomaaliyeed baa soo caawiyey Daarfuur
waxay gelaysaa saxaafadda marka macquul noqonmeyso in dad Soomaaliyeedna
Daarfuur caawiyaan; dowladda Suudaanna ay ciidan Soomaaliya u dirto.
Maddaama ay Yemen iyo
dowladaha Afrikaanka qaarkood (IGAD) la soo baxeen caqligii lagu yaqaan;
Soow ma dhici karto in la maqlo golihii Samatobixinta ama jabhadda Xaabsade
ama tan Indho-cadde ama Dooxada Jubba oo leh waxaan ciidan u diraynaa
Daarfuur!
cabdulwaxid@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh
qoraaga ku saxiixan
QORAALADII HORE EE C/WAAXID
Faafin: SomaliTalk.com |
April 4, 2005
Kulaabo bogga www.SomaliTalk.com
Daabaco
Boggan | Print