SOMALITALK.COM XAYAYSII
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - DHAQAALAHA
Saboolka  iyo hodanka aduunka oo sii kala fogaanaya!!.

(lakala tag orodna maahan!)  

Inkastoo oo hay’ado iyo golayaal caalami ah dunidu u igmatey inay la dagaalaan faqriga tan waxii ka danbeeyay dagaalkii 2-aad ee dunida,iyadoo dhamaan Heyadahaasi aay ku xuseen ujeedooyinkooda inay xaqiijinayaan in nolosha aadanaha kor loo qaado,islamarkaana hoos loo dhigo masaafada u dhexeysa kuwa qaniga ah iyo kuwa faqriga ah ayaa waxaa muuqata kadib nus qarni inay ku fashilmen ujeedooyinkaas loo igmadey,iyadoo xaalku u muuqdo in faqiirku uu faqri sii noqonayo qaniguna  uu barwaaqo lasii cayilayo.

Baaxada  u dhaxaysa haastayaasha iyo ma haystayaasha(haves and have-nots) waxa si fiican u iftiimshey  daraaso uu sameeya Dr.Jeffrey D.Sachs oo agaasime ka ah Earth Instituite at Columbia University ayaa waxuu sheegay in   400 qof ee ugu qanisan maraykanku aay helaan dakhli dhan sanadkii 174 Milyan qofkiiba, taasoo marka wadarteeda la isku geeyo ah $69 Bilyan ,dakhligaani waxuu ka badan yahay isku geyn dakhliga soo gala 166 malyan oo qof oo ku dhaqan wadamada Nigeria,Senegal ,Ugandha iyo Botswana.

Mushaarka hor-joogayaasha shirkadaha waawayn ee maraykanka ayaa sida aay sheegtay uruurin aay samaysay joornalka Forbis in madaxda   50 shirkadood ee ugu tunka weyn maraykanka aay helaan mushaar u dhaxeeya sanadkii  $ 3 malyan ilaa 10 malyan.

Naqshadaani waxay muujinaysaa liiska raga ugu mushaarka badan shirkadahaas sanadkii ina waydaartey

2004 Top 10 Most Highly Paid CEOs on Executive PayWatch
  Yahoo Inc. Terry S. Semel $109,301,385
  Apple Computer Steven P. Jobs $86,315,789
  Coach Inc. Lew Frankfort $64,918,520
  TXU Corp. John C. Wilder $54,960,893
  Occidental Petroleum Ray R. Irani $52,648,142
  NVR Inc. Dwight C. Schar $51,058,500
  KB Home Bruce Karatz $47,288,228
  Toll Brothers Robert I. Toll $44,240,611
  Allegheny Energy Paul J. Evanson $40,543,354
  Motorola Inc. Edward J. Zander  

Carly Fiorina, haweynadii ka ahayd madaxda shirkada wayn ee ka ganacsata qalabka technolojiyada HP ayaa dhawaan markii xilka laga xayuubey waxaa shirkadaasi aay jeebka ugu shubtey aduun dhan $2.1 Milyan dollar oo ah xaquuqda shaqo joojinta (Severance package)

Waxaa ka daran taas in dhawaan madaxii shirkada U.S Airways Stephen Wolf uu qaatey xaquuq shaqo ka fariisad (Pension Payment) taasoo ahayd $15 Malyan dollar, iyadoo wax yar ka dib shirkadiiba aay masalaftey.

Maraykanka oo ah meesha xarunta u ah hantida u badan ee dunidaan guudkeeda taala,islamarkaana laga leeyahay shirkadaha ugu waawayn ee dunida ayaa waxaa muuqata in dakhliga maamulayaasha shirkadahu iyo hantiilayaashu uu marayo meelo khayaali ah, daraaso laga diyaariyey dakhliga ama mushaarka madaxda shirkadaha maraykanka,tusaale ahaan madaxda 100 shirkadood ee ugu waawayn Maraykanka ayaa midkiiba waxuu u soo xaadiraa mushaar gaaraya $5.2 milyan sanadkii, taasoo noqonaysa in saacadii aay qaataan $1017(kun iyo todoba iyo  toban dollar)!!.

Inkastoo jugo isku xigaa   soo gaareen dhaqaalaha Maraykanka tan iyo waxii ka danbeeyay 2000, islamarkaana aay wax ka badan labo malyan oo shaqo daaqada ka baxeen  ayaa misana waxaa la yaab ah in mushaarka  maamulayaasha ama sida inta badan loo yaqaano CEO’s(Chief Executive Officer) uu kor usii kacayo jariidada New york Times ayaa ku qadartey mushaar kororka madaxda shirkadaha  5% inuu kordhey sanadkii tegay. 

Mushaarka aay qaataan maamulaasha shirkadaha ganacsiga maraykanku waxay aad uga sareeysaa midka aay qaataan dhamaan dadka ku shaqaysta xirfadaha kale ee sida weyn loo xurmeeyo sida caafimaadka iyo maleteryga.

Gen.Tommy Frank oo ahaa taliyahii guud ee ciidamada maraykanka islamarkaana ahaa abaanduulihii gulufkii maraykanku ku qabsadey Afghanistan iyo Ciraaq ayaa mushaarkiisa rasmiga ahi ahaa $69.10 saacadii. dhakhtarka ka shaqeeya maraykanka ayaa waxuu saacadii helaa celcelis ahaan $60.14. 

Baaxadaas u dhexeeysa dakhliga dadka aduunku waxay dhibada usii aaseysaa aragtidii dhaqaale ee caanka noqotey  loona  yaqaano pareto 80/20 rule ee uu alifey dhaqaale yahankii Talyaaniga ahaa Vilfredo Pareto, aragtidaasi waxay sheegaysaa in wax walba 20% oo muhiim ahi aay harayso 80%, tusale ahaan waxay leedahay 20% dad ah aaya haysta  80% hantida taala gobol ama wadan, aragtidaan oo meelo badan lagu dabaqay misana waxaa iminka uga danleeynahay midan dakhliga ama qaybinta hantida umadu leedahay.

Waxaa fajiciso ah in isugeynta lacagta kasoo xaroota waxyaalaha  aay gadaan 200 shirkadood ee dunida ugu weyni  aay ka badan tahay waxsoosaarka (GDP)182 dowladood oo dunida ka tirsan kuwaas oo aaysan ku jirin 9-ka  wadan ee ugu qanisan dunidan

waxaa iyaduna aad u muuqanaysa in dowladaha gudahooda baaxada dadka wax haysta iyo kuwa aan haysani aay sii weynaaneyso. Bill Clinton iyo Al Gore ayaa xiligii ololahooda doorashada aay ku jireen waxay dadka u sheegeen inay dhimayaan xaq darada taagan iyagoo tilmaamey in 1% oo ka mid ah dadka maraykanku aay haystaan 40% wadanka hantidiisa.

Wadamada soo koraya oo Africa koow ka tahay waxaa laftigooda sii badanaya hantida aay helayaan dadka dabaqada sare ah sida siyaasiyiinta iyo ganacsatada waawayn iyadoo bulsho weyntuna aaysan wax weyn ka helayn faa, iidooyinka laga dhaxlayo horumarka ganacsi iyo kheyraad ee wadamadoodu helaan, India iyo china oo u dhigma wax ku dhow kalabar dadyowga aduunka ayaa waxaa lagu qiyaasaa in wax ku dhow 40% dadkoodu dan yarta ahi waxay helaan hal doolar($1) ama $2 shaqo maalmeedkooda.

Nasiib daro arintaan dabaqadaysiga dhaqaale ayaa sidoo kale waxay si weyn ugu baahsan tahay wadamada muslimka ah gaar ahaan kuwa hodanka ku ah batroolka iyadoo aduunka kasoo xarooda kheyraadkaas aay ku urursan tahay jeebabka qoysaska boqortooyooyinka  iyo madaxda iyo kuwa ku xeeran, arintaas ayaa ah mid ka horjeeda aragtida islaamiga ah ee iskaashiga iyo wax is- tarka taasoo ah mid aay si weyn diinta islaamku ugu yeertay,waxaa islaamku uu qabaa in aay tahay danbi weyn in laba qof oo daris ah midna dharag seexdo halka kan kalena uu gaajo la jaqiiq leeyahay, culumada fiqhiga islaamka qaar ka mid ahi waxayba gaarsiiyeen in qofku haduu gaajodu aay ka badato islamarkaana uu waayo wax uu nafta ku badbaadiyo aay u banaan tahay inuu ka qaato wax uu ku ceshado nafta midka haysta ee u diida  xoog xitaa hadii uu kaga qaato,waxaan shaki ku jirin hadii dowladahaasi aay raaci lahaayeen nadaamka bulsho ee islaamka in aaysan ku soo faafteen nadaamka dabaqadaha oo ah muuqaal aay ku caan baxeen bulshooyinka aan islaamka ahayn.

Arintu waxay u muuqataa maahmaahdii soomaaliyeed ee ahayd Miskiin baa misko la fuulo leh!!.

Siciid Xuseen Ciid.
Hyderabad,India

shariifka@yahoo.co.uk

Afeef: Aragtida qoraalkanw axaa leh qoraaga ku saxiixan

Faafin: SomaliTalk.com | April 25, 2005


BOOSAASO & LA DAGAALANKA ANSHAX XUMIDA
Waxaa (19-04-2005) lagu qabtay Hoolka Jamacada Bariga afrika Boosaaso Shir aad u balaaran oo ay yesheen Wasaarada Diinta iyo Awqaafta iyo Culumo owdiinka Gobolda Puntland Qaar ka mida... Guji...


Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 

© www.SomaliTalk.com

SEARCH

 



HTML CD