SOMALITALK.COM
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - KHAYRAADKA SOOMAALIYA

Lacag dhan $3 million ilaa $7 million oo ay kala Qaybsanayaan Range iyo DGPL


Saxiixii Heshiiskii Canmex u ogolaanayey 80% baaritaanka khayraadka Puntland.
(Sawirka: CCNMatthews - Jan. 23, 2007)
Akhri halkan

  • Shirkadda Range Resources oo Sheegtay inay Raadineyso macdanta Yuraaniyamka ee loo adeegsado Nukliyeerka

Tarjumadii iyo faalladii: SomaliTalk.com | January 29, 2007

Jariidadda Sydney Morning Herald ee ka soo baxda dalka Australia ayaa maanta (Isniin Janaayo 29, 2007) waxay shaaca ka qaaday in Shirkadda Range Resources la siinayo lacag aan hore loo shaacin oo ah baqshiish (بقشيش) (bonus) la xiriirta saxiixii heshiiska shirkadda Canmex u ogolaaneyey in ay batrool iyo gaas ka baari karto Puntland Soomaaliya.

Lacagtaas oo markii hore qarsoodi ahayd ee baqshiishka loo siinayo Range waxay jariidaddu ku sheegtay inay dhan tahay inta u dhexeysa $US3 million ilaa $US7 million.

Waxaa warku intaas ku daray in: Agaasimaha Range Resources, Peter Landau, oo toddobaadkii hore booqday Puntland, in uu sheegay inuu lacagtaas qayb ka mid ah la qaybsanayaan Dawlad Goboleedka Puntland.

Agaasimaha Range waxa uu sheegay in dhawr toddobaad gudahood uu lacagtaas ka heli doono shirkadda Canmex ee saamiyada ku leh suuqa ganacsiga ee Toronto (TSX). Heshiiska lakala saxiixday waxa uu dhigayaa in muddo lix sannadood ah ay shirkadda Canmex ku maal-gelin doonto $US50 million baaritaanka batroolka iyo gaaska meeshii ay Range heshiiska kaga haysatey Puntland, bedel keedana Canmex waxaa la siinayaa boqolkiiba 80% saamiga mashruucaas.

  • [Halkaas waxaa mar kale lagu caddeeyey muddo lix sanadood in shirkadda cusub ay Puntland u qoondayneyso in ay ku kharash-garayso $50 million oo doolar oo keliya. Taas waxaad barbar dhigtaa shirkadaha batroolka ka baaraya xeebta Lamu, Kenya kuwaas oo muddo 45 cisho ah ku kharash-gareeyey lacag gaareysa $100 million oo doolar. - Waxaa warkan kaaga soo bixi doona in shirkadda cusub ay raadineyso macdanta Yuraaniyumka, taas oo lagu sheegay Koonfurta Soomaaliya.]

Dhulka lagula heshiiyey Canmex... Eeg sawirka oo weyn....

Jariidadda Herald waxay tiri: Range waxay haysataa xuquuqda macdan qodista iyo xuquuqda batroolka lagaga baarayo badda, oo qayb ka ahayd heshiiskii 2005, taas oo shirkaddaas siineysa xuquuqda gaarka ah ee baaritaanka gebi ahaanba Puntland.

  • [Arrinta ku saabsan batroolka badda Puntland waa mid ku cusub wararka waayo markii hore DGPL si rasmi ah shaaca ugama qaadin in baaritaanku uu ku jiro badda. Warsaxaafadeedkii ka soo baxay Range ee lagu sheegay in heshiis ay kala saxiixdeen Puntland, Range iyo Canmex, waxaa lagu xusay in heshiiskaasi yahay dhulka loo yaqaan Dooxada Nugaal iyo Dooxada Dharoor oo lix sano la baari doono, laakiin laguma xusin badda Puntland - Sawirka dhanka midig waa kii ay soo bandhigtay Range - Jan 23, 2007.
  • Dhanka kale DGPL waxay sheegtay in ay hore uga noqotay heshiiskii dhigayey in Range ay leedahay xuquuqda macdan qorista Puntland oo dhan, laakiin sida muuqata shirkaddaasi weli waxay ku adkaysaneysaa in ay haysato gebi ahaan xuquuqda macdan qodista Puntland, iyo weliba badda Puntland - waxaa la is weydiin karaa: Ma DGPL ayaa saxsan mase shirkadda ajnebiga ah ee sheegaynsa hadalka ka duwan kii ay dawladdu shaacisay. Jawaabta arrimahaas waxaa laga sugayaa DGPL in ay u cadayso shacabka.]

Sydney Morning Herald oo warkeeda sii wadata waxay tiri: Agaasimaha Range, Mr Landau, waxa uu sheegay lacagta baqshiishka u ahayd saxiixii heshiiska wax soosaar wadaagga sababta looga dhigay sir qarsoon waxay ahayd in lacagta xadigeega aaan weli la dhamaystirin (ama la isla meel dhigin.)

Horraantii toddobaadkaan, madaxweynaha shirkadda Canmex, Rick Schmitt, waxa uu Herald u sheegay "in uusan rabin in uu haba yaraatee sheego heshiiska dhaqaale ahaan ee dhex maray", in kasta oo uu sheegay in lacagta (fee) ay tahay mid u dhexeysa Range iyo shirkaddiisa Canmex, taas oo suuqa ganacsiga qiime ahaan ka joogta $C60 million.

Canmex waxay bishii September 2006 haysatey $C3.5 million oo lacag caddaan ah iyo $C3.3 million oo ah kayd ahaan, ayey tiri Herald oo intaas ku dartay: Mr Schmitt waxa uu sheegay in uu ku qanacsan yahay in uu heli doono lacagta $US50 million ee loo baahan yahay in lagu kharashgareeyo barnaamijka (lagu baarayo khayraadka Puntland muddo lix sano ah). Waxana uu sheegay in uu taageero ka haysto in Canmex saamiyadeeda boqolkiiba 13.6% ay leedahay shirkadda Abalone Capital, taas oo kusii xiriirsan shirkadda kale ee reer Sweden ee Lundin Petroleum. Shirkadda Lundin oo qiime ahaan suuqa saami ahaan ka joogta $4.2 billon, kuna jirta liiska shirkadaha ka diiwaan-gashan suuqa ganacsiga ee Stockholm.

Xilligii midab takoorkii Koonfur Afrika (Apartheid), dalka Soomaaliya waxa uu ka mid aha dalalkii dhaqaale ahaan cunqabataynta u saaray xukuumadii midab takoorka, sida uu 1962 ka mahad celiyey Mandela oo ka hadlayey shir weyne lagu qabtay Addis Ababa, waxana uu yiri:
president"Waxaan si khaas ah oo niyad wanaag ah u xusayaa afarta dal ee xorta ah ee Afrika ee  qaybta ka ah shirweynahan, kuwaas oo ah Soomaaliya, Ethiopia, Sudan iyo Tanganyika, oo xoogga saaraya cunaqabataynta siyaasdeed iyo dhaqaale ee saaran Koonfur Afrika." Nelson Rolihlahla MANDELA, January 1962.

Mr. Landau waxa uu xusay muhiimada ay leedahay khibradda shirkadda Lundin oo baaritaan ka samaysa "Dalalka qallafsan" sida Ciraaq, Suudaan, Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Congo iyo Koonfur Afrika xilligii xukunkii gumesigii midabtakoorka ahaa (Apartheid) ayaa fure u ah la dhaqanka Canmex, waa sida warku u dhigay'e.

Laakiin, ayey tiri jariidada Herald, shirkadda Range ma aysan xusin xiriirka u dhexeeya Canmex iyo Lundin. Xiriirkaas marna shirkadda Range kuma xusin warsaxaafadeedyadii ay u direysey suuqa ganacsiga ee Australia. Arrintaas agaasimaha Range, Mr Landau, waxa uu ka yiri "u malayn meyno in aarrintaasi ay tahay mid wax khusayn ah leh," waxana uu intaas raaciyey "Annaga waxaa muhiimad noo ah xiriirka aan la leenahay Canmex."

  • [Shirkadda "Lundin Petroleum" ee reer Sweden, laakiin xarunteedu tahay dalka Holland, waxay 7dii November 2006 xukuumadda Ethiopia heshiis kula gashay in ay shidaal ka baarto qaybo ka mid ah dhulka ay Ethiopia gumeysiga kaga haysato Soomaalida, gaar ahaan labada aag ee loo yaqaan 'Blocks 2 & 6'. Waa dhulka loo yaqaan Calub iyo Hilala oo 1,200 km koonfur-bari ka xiga magaalada Addis-ababa. Waxaa markaas shirkaddaas digniin u jeedisey jabhadda ONLF, ugana digtey in ay dhulkaas shidaal ka baarto.]

Agaasimaha Range Resources waxa uu yiri qaar ka mid ah maalgashadayaasha waxaa dhici karta in xiriirka u dhexeeya Lundin-Canmex ay ka war heleen ka dib markii sannadkii hore qoraal lagu qoray website-ka lacagata lagu akhristo ee  Africa Intelligence.

Range waxay qorsheyneysaa in labada ama saddexda bilood ee soo socda gudahood ay iska diiwaan geliso suuqa maalgashiga ee London, UK (AIM = Alternative Investment Market). Halkaas oo la qorshaynayo in laga helo lacag dhan $US20 million, taas oo Mr Landau uu sheegay in lagu bixinayo lacagtii lagu iibsadey shirkaddii hore jaalka ula ahayd ee Consort Private iyo weliba in mustqabalka baaritaan lagu sameeyo macdanta iyo batroolka badda Puntland.

  • [Halkaas weeye meesha ay reer Puntland su'aalaha iska weydiinayaan in shirkadda CONSORT LTD ay saami ku leeyihiin madaxda sare ee DGPL, sidaas daraadeed haddii lacagtaas la siiyo shirkadda Consort , lacagtaas ma shacabka reer Puntland, mase dadka saamiyada ku leh oo la sheegay in ay yihiin madaxda sare ee dawladda.]

Jariidada Herald oo warkeeda sii wadata waxay qortay: Gobolka (Puntland) waxaa lagu xaqiijiyey macdanaha loo yaqaan Lead iyo Zinc, laakiin Mr Landau waxa uu yiri Range waxa kale oo ay radineysaa macdanta loo yaqaan Yuraaniyamka (uranium), taas oo, ayey tiri Herald, ilaa hadda laga helay Koonfurta Soomaaliya ee dagaalku halakeeyey.

  • [Uranium waa macdan dunida aad qaali ugu ah, waxaana loo istcimaalaa aalada lagu qarxiyo qumbulatu-duriyada ama hubka Nukliyeerka.]

Jariidada Sydney Morning Herald waxay warkeeda ku soo xirtay: In kasta oo la saxiixay heshiis wax soosaar wadaag aad u ballaaran, hadana saamiyada shirkada Range Resources markii heshiiskaas lagu dhawaaqay waxay hoos u dheceen 0.1c (centi), taas oo ka dhigtay saamiyadeeda suuqa ganacsiga Australia in ay maalintii Khamiistii noqdeen 3.2c (3.2 centi), waxana markii suuqa la xiray ay noqdeen 3.4c waxaana mugga saamiyadeeda suuqu ahaa 26 million oo saami.

Waxaa halkaas ka soo baxay:

  • In shirkaddii uu Terry asaasay ee CONSORT LTD ee ka diiwaan gashan Maldives, ee la sheegay in ay saami ku leeyihiin madax sare oo ka tirsan DGPL, ee heshay saxiixa madaxweynaha DGPL ee ah in ay shirkaddaasi xuquuq u leedahay gebi ahaan baaritaanka khayraadka dabiiciga ah ee Dhulka Puntland. Shirkaddaasi maadaama aysan wax miisaaniya ah lahayn waxay saxiixii uu suuq geysey Australia oo uu Terry asal ahaan ka yimid intii uusan Puntland u iman hay'adda carruurta xanaanaysa ee KIDS IN NEED. Waxaa markaas saamiyadii laga iibiyey shirkadda Range Resources, taas oo qudheedu aan awood u lahayn in ay shidaal ka barto dhul aad u ballaaran ee Puntland. Waxayna shirkaddaasi isku dayday in ay saxiixaas kusoo wareegey sii suuq geyso. Dhawr shirkadood ayaa daneeyey heshiiskaas. Ugu dambayntii waxay heshay shirkadda CANMEX ee reer Sweden, balse ka diiwaan gashan Canada, laakiin loo asaasay in ay ka hawl gasho Mexico. Shirkadda Canmex waxaa lagula heshiiyey in 80% saamiga baaritaanka dhulka Puntland ay yeelato, 20% uu u soo haro Range Resources. Waxaa hadda cad in CANMEX oo bixineysa lacagta baqshiishka ah ay kusii lifaaqan tahay shirkadda Abalone Capital ltd, taas oo ayadana ay kusii lifaaqan tahay shirkadda Lundin.
  • Waxa kale oo qoraalka Herald laga dhadhansanayaa in shirkadda Range waxa ay danayneysaa ay yihiin macdanta, gaar ahaan macdanta Yuraaniyamka ee Nukliyeerka loo adeegsado.
  • Waxa kale oo soo shaac baxay in shirkaddaasi ay danayneyso badda Puntland, taas oo aan hore loo shaacin.

Gabagabo:

Puntland ma laha barlaman madax bannaan oo dawlada su'aalo weydiin kara, sidoo kale Puntland ma laha hay'ad garsoor oo ka madax bannaan xukuumada iyo baarlamaanka, sidaas daraadeed ayaan Puntland u lahayn cid la xisaabtanta Dawladda.

Qoraalkii: Herlad: EEG HALKAN....

Tixraac:

Faafin: SomaliTalk.com | Janaayo 29, 2007

 

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 
© www.SomaliTalk.com

BAARID | SEARCH

 



HTML CD