C/LLAAHI YUUSUF AXMED OO
USHIISII KU TUKUBAY
Qore Saciid faarax
Boosaaso Soomalia
Email:
al_ixsaan@yahoo.com
Gogol Dhig :
wuxuu bilaabay hawlihiisii
uu caanka ku ahaa , sidaa darted ayaan damcay in aan wax
ka bayaaniyo Taariikda C/llaahi Yuusuf inta aan ka aqaan
anigoo aan ku xad gudbayn kuna been abuuranayn ayaan
rabaa si cadaalad ah in aan wax uga bayaaniyo inshaa
allaah, waxaana ka bilaabayaa intii uu soomaaliya
Shidada ku hayay .
Maqaalkii oo Faah faahsan
:
Sanadkii 1978 C/llaahi
Yuusuf wuxuu huriyay Dabka iyo Dhibka ilaa manta
Soomaaliya ka taagan Wuxuuna isku dayay inqilaabkii
dhicisoobay ee ay Lagu Dilay Ragii hawshaas kula jiray
, waxaana markaa jirtay Dawlad qaran oo shaqaynaysa
balse waxaa isaga ka maqnaa in aan Beeshiisu Madaxwayne
ahayn oo keliya, inqilaabkaasi markii uu fashilmay ayuu
u cararay Dalka Eithopia oo uu saldhig ka samaystay ka
bacdina wuxuu bilaabay in uu u gacan haatiyo dad badan
oo ay isku hayb ahaayeen isagoo ku dhawaaqayay Cadkii
Majeerteen ayaa la cunay ee aan dawlada ridno isla
markaa wuxuu uga faa,iidaytay arimahaa dad badan oo
dawlada ka soo horjeeday oo haybo kale ah balse waa ka
abaal dhacay oo markii dad badan ay Meeshii tageen ayuu
Bilaabay In uu ragii u kala saaro ilaa Jifiyo Hoose ,halkaas
oo ay ka soo baxday Tixdii ahayd ( Mar mareexaan marna
Reer mahad,Tima ragaxsane Af ramaadsane, noogamaba Rayn
wuu nakala raray, dhulku kula roor) Taas oo ahayd
Qabyaalad cad oo ilaa hoos u sii fogaatay ,
Si kastaba Xaaladu ha
ahaatee C/llaahi wuxuu Eithopia ka soo abaabulay Ciidamo
Shisheeye oo Eithopian ah waxayna Soomaaliya ku soo
qaadeen Duulaan qaawan waxayna dad badan ku laayeen
Gudaha dalka Soomaaliya waxaana ka mid ahaa Goobihii
Dhiibaatooyinka Badan loo gaystay Degmada Galdogob oo
ilaa hada ay si fiican u Muuqdaan Qubuurihii ay sababeen
dagaaladaasi, Dagaalkaas iyo ku googoos ahaa oo ka
dhacay ilaa gobolka barina waxaa ka soo baxday Tixdii
ahayd ( Hubka Mudug ku talax Togay, Garoowena Haraatiyay
,allaylehe Hubsiimiyo hakin Buu u Baahnaa).
Dagaalkaasi markii uu
oognaa muda fara badan ayaa C/llaahi yuusuf jeel lagu
riday Jeel ku yaalay dalka Eithopia intii uu xirna ayaa
Colaadii uu hurinayay baa baday , balse muda ka dib
waxaa dhacay khasaarihii waynaa oo lagu Burburiya
Dawladii dalka ka jirtay , isla markaa ayuu C/llaahi la
kowsaday dhibaatadii iyo Colaadaii sokeeye ee dalka ka
dhacday isagoo markaa xabsiga laga soo daayay wuxuuna
bilaabay in uu ka qayb qaato Dagaaladii sokeeye oo dalka
ka dhacay isagoo ku hawl galaaaya magaca Qabiil wuxuuna
ka mid noqday Dagaal Oogayaasha ugu dhibka badnaa ee
ragaadiyay Bulshada Soomaaliya.
Sanadkii 1998 waxaa la
dhisay Maamul Goboleedka Punt land , markii maamulka la
dhisayay waxaa aad iyo aad u muuqatay Saan Saan
Colaadeed ,waxaana Dhici lahaa Dagaal lagu hoobto hadii
aan looga tanaasulin Jagada madaxwaynaha Punt land ,Mudadii
uu xilkaa hayay wuxuu sameeyay Cadaalad xumo iyo
Qabyaalad aan gabasho lahayn isagoo markuu toban jago
magcaabo ay ahaayeen toban jago faamiliga aad isaga ugu
dhaw taas oo sababtay in uu ku waayo kalsoonidii
shacabka, balse markii uu Dhamaystay sadexdii sano oo
ku ekayd intii loo doortay ayuu bilaabay in uu iskii ugu
darsado sadex sano oo hor leh, arintaas oo Shacabku ka
biyo diiday markii danbena sababtay in uu dhaco dagaal
sababay dhimaso iyo dhaawac fara badan Dagaalkaas oo C/llaahi
sabab u ahaa ayaa waxaa ku Weheliyay dalka eithobia oo
Soo gaarsiiyay Shixnado rasaas iyo hubka waawayn isugu
jiray oo uu ku dagaal galay waxaana Dhici kartay in ay
Saraakiil Eithopian ahi dagaalkaa ka qayb qaateen , ka
bacdi markii uu dagaalkaa Eithopian ku taageerayay ku
qabsaday Punt land ayaa Shacabku ku dadaaleen in
khasaarada intaa lagu af jaro oo loo tanaasulo ,
Sanadkii 2000 markii la
soo dhisay dawladii carta wuxuu bilaabay in uu cadaysto
qabyaalad isagoo adeegsanaya kelmado ah Cadkii Daarood
iyo cadkii Majeerteen, Mararka Qaarna Wuxuu maxfalada ka
cayn jiray C/qaasim iyo haweentiisa ama Beesha cayr ama
wuxuu oran jiray hawiye ayaa raba inay ina Qabsadaan,
intaa ka dib wuxuu Maal
geliyay qab qablayaashii Koonfureed isagoo ku diraya
dawladaas si ay u shaqayn waydo wuxuuna Dhisay Ururkii
Salbalaar ,
intaa ka dib waxaa
bilowday shirkii ceel dooreed oo hada isaga lagu doortay
, wuxuuna Punt land uga tegay Rag ay hayb hoose
wadaagaan oo uu ka mid yahay Carays iyo Gaagaab wuxuuna
Cade ku khasbay in uu Gaagaab ka dhigo wasiirka
Maaliyada ee Punt land oo aan Dhicin Halka Ciidamada
Daraawiistana Carays oo Ina Adeerkii ahi uu yahay Taliye
aan la bedelin marna .
intaa ka dib markii uu
Jawhar Tegay Waxay Durbadii qabyaalad isku qabteen Nin
isaga oo kale ku ahaa Qabyaalada oo ahaa maxamed Dheere,
Magaalada Jawhar Ka bacdi Wuxuu go,aansaday inuu dul
Dego qabiil Awood yar Eithopiana deris la ahaa wuxuuna
Degay Baydhabo oo uu ku Fulin karay hawshii Qabiilka iyo
Tii danaha xabashida oo uu taakulo ku haystay Weligii,
2006 markii ay Gobolada
Koonfureed qabsadeen maxkamadihii Islaamiga ahaa Ee
Soomaalia Wuxuu bilaabay Xasad iyo Diin Necayb iyo
qabyaalad is wata , tan xasadka ma ogolayn Nabada iyo
wanaaga Koonfureed marnaba , Tan Diin Necaybkana wuxuu
bilaabay inuu yiraahdo waxaa qabsaday dalkii argagixiso
isagoo gaalo Kaalmo kaga raba Xukunka islaamkana wuxuu
ku Sheegay Xukun arga gixiso isagoo ku gqanacsan ka
Dimuquraadiga inuu yahay Xukun sax ah , Qabiil ahaan
wuxuu dad badan ka dhaadhiciyay Maxkamaduhu waa hawiye
oo raba inay daarood qabsadaan .Wuxuuna Suura Geliyay in
gobolada koonfureed Xabashi qabsato oo ay baabi’iso
nabad gelyadii ay Maxkamaduhu sababeen 16 sano ka bacdi
, isla markaana Wuxuu Gobolad Punt lan ka gurayaa Wixii
mooryaan ahayd oo uu rabo in uu ku dabakho qaab
dawladeed isagoo u dhutinya Nidaamkiisii qabyaaladeed oo
qaawanaa waxaana hada dalka ka aloosan Dagaal qabiil
iyo Mid Diimeed oo uu sababay C/llaahi Yuusuf .
Gabagabdii:
Waxaan Ku talain lahaa
-
In Ciidamada Shisheeye
wadanka laga Saaro waayo wadamadii la geeyay ilaa Nus
malyuunka Ciidanka ah weli nabadi kama jirto sida Ciraaq
, afqaan ,IWM
-
In Gobolada koonfureed ay
samaystaan Maamul goboleed intii is raaci karta oo is
aamini karta ama mabda ku heshiin karta ay doortaan
cidii ay ku kalsoon yihiin oo cadaalad iyo amni keeni
karta
-
In c/llaahi yuusuf uu ka
tanaasulo maamulkaan uu sheeganayo waayo madaxnimada
soomaaliya uma qalmo ee isagaa halkaa gaarsiiyay
Soomaaliya Taariikh hore iyo tan hada la joogoba ,
arinkiisuna waa (Dhurwaa Dhoomo ku raro) waa oraah
Soomaaliyeed oo arinkaan ku aadan , Dhurwaa waa Waraabe,
Dhoomo waa haamihii Reer miyigu biyaha ku Dhaansan
jireen
NB anigu Qabiil ahaan C/llaahi
ayaan isku hayb nahay waxaan arinkaa u cadaynayaa in aan
loo qaadan arin caadifadeed ama qabyaaladeed in aan
maqaalka u qoray balse waxaan ahayn shaqsi jecel
cadaalada iyo nabad gelyada ee Qabiil ahaan c/llaahi
ayaan isku hayb nahay
Wa billaah tow Fiiq
Afeef: Aragtida qoraalkan
waxaa leh qoraaga ku saxiixan
Faafin:
SomaliTalk.com | Mar 26, 2007
"Ciidamada Afrikaanka ee
Nabad Ilaalinta Soomaaliya ma waxay u Adeegayaan Danaha Batroolka iyo Gaaska
ee Reer Galbeedka"
Xiriirka u dhexeeya dagaalada Soomaaliya
iyo batroolka...
Akhri..
|