Masaajidyada agtooda Dad lagu dilo ama Dad masaajidka u Socdey oo La Dilo Waa la yaab aan la qiyaasi karin

Canab Mumtaz Somalitalk | Nairobi canabmumtaz@hotmail.com

Masaajidku waa guri Alle oo u baahan in la dhowro inta ku cibaadaysanaysana la siiyo mudnaan gaar ah, waayadan dambe waxaa aad usoo shaac baxay in dadka la rabo in la dilo laga ugaarsado masaajidyada agtooda ama marka ay ka soo baxayaanba, dhacdadan waa mid la yaab ku abuurtay dad badan marka ay maqlaan in qof noocuu doono ha ahaadee masjidka isagoo ka soo baxaya la dilay ama la dhaawacay mararka qaarna masaajidka dhexdiisa lagu dilo.

Soomaalida diiniyan waa kuwo aan jeclayn in diinta islaamka meel looga dhaco ku dhaqankooduba hakala duwanaadee, taasna waxay muujinaysaa in dad badan aysan awood  buuxda u lahayn in ay  ka hor tagaan arrimaha ka jira dalka balse niyad ahaan  si xun u neceb.

 Magaalada mugadisho markaan tusaale ahaan u soo qaadano waa halka lagu hayo dhowr dhacdo oo ah in dad badan la dilay iyagoo ka soo baxaya masaajidka qaarkoodna iyagoo ku dhex jira la dilay.cabaas cali cabdi oo ahaa madaxii shirkada barakaad ee hada loo badalay hormuud ayaa ka mid ah dadka la dilay iyagoo masjidka ka soo baxaya,sidoo kale Gen maxamad Abdi ayaa isna dhaawac halis ah loo gaystay kadib markii masjid ku ag dhaw uu ka soo baxay dhaawacaasna ugu geeriyooday magaalada Nairobi.

 Intaan waxaa ka sii badan inta kale ee aan la sheegin oo masaajidyada lagu ag dilo waana arrin aad u fool xun oo waayadan ay caadaysteen kuwa u bareeray in ay dhiiga dadka si sharci daro ah u galaan.waxaana is waydiin mudan dhowr arrimood oo ay ka mid tahay  Maxaa dadka looga raadsadaa masaajidyad agtooda?Dadka la rabo in la dilo  ha ahaado siyaasi,aqoon yahan ama qof kale oo muhiim ah.

Jawaabta ugu dhaw ah ayaa ah in dadka la rabo in la dilo  jaaniska ugu fuduf uu yahay masjidka agtiisa waayo xiligaas ma ahan qofkan la raadinayaa mid hub ku dhex galaya masaajidka ama ay la socdaan ilaaladiisa  gaar ah sidaasna ay ugu suurta gasho in ay la beegsadaan xiliyada salaada qofkaasi soo galayo masjidka waa kan ehlu salaadka ah.

Arrintan waa mid ku soo  biirtay dhaqanka Soomaaliyeed oo caado ahaan aan horay loo aqoonin in masaajidka dadka soo baxaya la dilo ama dhib loo gaysto waana arrin diiniyan aad ugu xun islaamka iyo mid bulshadeedba.

 Kaalinta Culumada Arrintan kaga aadan.

Culumada soomaaliyeed oo qaarkood dadaal muujiyay ah in ay sameeyaan maxaakiim islaami ah si wax looga qabto dhibaatada noocan oo kale ah ayaan wax badan ku guulaysan karin in ay dambiilayasha dambigooda mariyaan, sababta oo ah waxaa badan inta fowdada ku dhex jirta waqtigana u saamaxay in ay helaan hub noocii ay doonaan si ay shacabka waxyeelo cad ugu gaystaan.

Muqdisho caasimada soomaaliya waa halka ugu hubka badan soomaaliya mana lahan Maamul guud oo hal meel laga xukumo sharci mid ahna wadaaga,waayo waxaa ka jira siyaasiyiin kala afkaar duwan oo midba siduu rabo wax u maamusho taas ayaana keentay in culumada ay gudan waayaan waajibkooda ah in ay arrintan wax wayn ka qabtaan shacabkana ka dhex qabtaan inta dhibka wada.

waxaan ku haynaa meelo badan oo ka mid ah diinta islaamka in qofka muslimka ah uu Alle faray in uu wanaaga faro xumaantana reebo culumada waxaa u furan wado ah in ay wacyi galin sameyaan si ay bulshada u dareensiiyan in ay dilka dadka waliba masaajiyada agtooda ah joojiyaan iyo mid kasta oo xadgudub ah waana sida ugu fudud ee ay ku guda karaan waajibaadkooda diiniga ah.hadii aysan sidaad dhicina waxaa badanaya dhibaatada xadgdubka noocan oo kale ah iyadoo sida aan ognahay culumadu yihiin dhaxalkii ambiyada.

Balse xiligan culumada in laga dambeeyo iskadaba daa waxaaba jira in iyaga ay halis gali karaan wax badan oo ay qaban kareena ay ka gaabsadaan iyagoo u baqaya naftooda marmarna waxaaba dhacda in culumada la dilo hadii ay arrin jirta ka hadal damcaan,balse ka hortaga xadgudubka waa waajib culumadana waa in ay marmar walba ahaadaan kuwo u taagan in ay shacabka la jiraan waxii  dhib u keeni karana ay ka hortagaan iyagoo u maraya siyaabo kala duwan oo ugu horeeyo ku dhiiri galinta bulshada waxa waaqiciga ah ee taabanaya.

Aragtida Shacabka ka hadlida xaaladan.

Dadka Soomaaliyeed meel walba oo ay joogaan waa kuwo la socda xaalad walba oo ka dhacda dalkooda, markii ay maqleen in ay jiraan dad lagu ag dilay masaajidyada agtooda waxay ku abuurtaa la yaab aan la qiyaasi karin,waxayna is waydiinayaan waxa ku xigi kara hadii ay dhibaatadan iska sii socoto oo aan laga hadlin lana qiimayn raadka ay ku reebi karto mujtamaca soomaaliyeed mustaqabalka dhaw iyo kan fogba.

Magaalada Nairobi ayaa ka mid ah goobaha aan ka helnay figarado kala duwan ee ay ka qabaan dadka soomaaliyeed ee ku nool dadka lala beegsado dilka xiliyada masaajidyada laga soo baxayo qaar badan ayaa ku tilmaamay in dhacdooyinkan ay waayadan la kowsadeen nolosha dadka soomaaliyeed ee ahayd in ay helaan is badal iyo ilbaxnimo ku wajahan sidii looga baxi lahaa dhibaatada ka dhashay dagaalada sokeeye ee dalka ka dhacay.

Mid ka mid ah Culumada magaalada Nairobi ayaa ku tilmaamay in soomaalida dhaqan ahaan ka leexatay waxii lagu yaqaanay ee caadada u ahaa,wali ima soo marin qof masjidka agtiisa hub loola fariisto laguna toogto waana wax ku cusub diinta iyo dhaqankaba waxa uuna ku tilmaamay in ay tahay dhibaato bilowgeed hadii aan hadda si wada jir ah looga hortagin culumada,shacabka iyo waxgaradkaba waayo waa arrin raad ku yeelan karta jiilalka soo koraya ee xilgan Culumada waxa uu ku sheegay sheeqan in looga baahan yahay in ay qaadaan talaabo adag oo lagu xakamaynayo dambiilayasha ayna sameeyaan barnaamijyo wacyi galineed si bulshada loo dareensiiyo dhibka waxani uu keeni karo.

Guud ahaan soomaalida qaybaheeda kala duwan ee ku nool magaalada Nairbi ayaa arrintan u arka in ay tahay wax cusub oo waayadan dambe si wayn usoo shaac baxay ay mudan tahay in bulshada si wada jir ahaan ah in ay uga hortagaan mar hadii aysan jirin sharci ka qabanaya waa in ay awoodooda iskugu geeyaan la dagaalanka wax walba oo wax u dhimi kara noloshooda iyo xuquuqdooda

Waxaan shaki ku jirin inta uu maqan yahay xoog wada jir ah iyo dan mid ah  arrimahani ay jirayaan waligood waayo illaa hadda lama hayo dowlada dhexe oo awood leh ama sharci mid ah oo si wada jir ah dalka oo dhan uga howl gala.

Canab Mumtaz
Somalitalk | Nairobi
canabmumtaz@hotmail.com