Daabaco Boggan | Print

---

---

W.T: Inj. Maxamed Cali Cibaar

Gaashaandhig
W.T: Inj. Maxamed Cali Cibaar
Delft, Holland 
Mohamed_ebar@hotmail.com

Hordhac

Gabaygaan la magac baxay Gaadhaandhig  wuxuu soo baxay, 29 jannaayo, 2005ta. Wuxuu gabaygu  ka mid yahay gabayo silsillad ah oo ay suugaanlaydu ku muujinayeen dareenkooda ku wajahan xaaladaha Gabadha Soomaaliyeed ee ku caddiban xabsiga magaalada Hargaysa, magaceedana la yiraahdo Samsam Axmed Ducaale.

Waxaa ammaan mudan dadkii Soomaaliyeed ee dadaalka dheer u galay sidii ay gabadhaasi caddaaladda ay xaqa u leedahay u heli lahayd. Waxaa ammaan gaar ah sii mudan saxaafadda soo bandhigtay, tooshakana  ku ifisay arrimahan iyo dadkii sida geesinnimada leh u garab istaagay Samsam, kuwaas oo xabsi iyo cagajuglayn joogto ahba kala kulmay maamulka uu hormuudka ka yahay Daahir Riyaale. Waa wax aad looga xumaado in la siyaasadeeyo dacwadda gabadhaas yar, iyadoo si aan leexleexad lahayn loo garabmarayo wixii dhaqan iyo xeer ay Soomaalidu horay u lahayd.

Waxaa kale oo iyaduna nasiibdarro wayn ah in ay soo baxeen dad wax qora amaba suugaanyahanno ah oo ay muuqato inay dulmigii haystay Samsam mid kale ugu sii biiriyeen. Dadkani iyagoo aan haba yaraatee ka damqanayn dulmiga haysta gabadhaa walaashood ah, ayay u tafaxayteen sidii ay fursaddan uga faa'idaysan lahaayeen, hirgelinta ujeeddooyin kale oo dahsoon.  

Hadaba qaybta ugu horraysa ee gabayga Gaashaandhig, waxay si toos ah ula hadlaysaa dadkaas fitnawadayaasha ah oo aan wax naxariis ah u haynin Dulmane Samsam, balse ay ujeeddadooda gurracani tahay in ay colaad ka dhexhuriyaan shacbiga walaalaha ah. Arrintan waxaa caddayn u ah in ay jiraan illaa saddex gabay iyo qoraallo lagu soo daabacay  shabakadaha  internetka ee Soomaalida , kuwaas oo  magaca curiyaha iyo sawirraduba ay yihiin been-abuur. Nasiib wanaag dadkaasi sida ay is moodsiiyeen ma noqon, waana dad lagu guulaystay in la ogaado magacyadooda saxa ah iyo meelaha ay degganyihiin intaba. Xaqiiqaduna waxa ay tahay in aysan mahadin doonin falalkooda fowdada iyo fitno-abuurka ku salaysan!!!. 

Qaybta labaad, waxay la hadlaysaa shacbiga iyo indheergaradka  reer Hargaysa, oo ay ugu baaqayso in ay ka gilgishaan dulmiga lagu hayo gabadhaa soomaaliyeed, dadaalkoodiina ay sii toban-laabaan. Iyadoo la wada ogyahay dulmigii iyo tacaddigii ka dhacay magaala Hargaysa xilligii taliskii kacaanka, waa ayaan darro in inan yar dhexdooda lagu dulmiyo, welibana ay dulmigaas mas'uul ka yihiin isla kuwii  shalay gacanta ka gaystay halaaggii ka dhacay magaaladaas, sida Riyaale iyo saaxiibbo badan oo maamulkiisa kula jira. Shacbiga Hargaysa waxaa la gudboon in ay sharaftooda ilaashadaan. 

Gabgabadii wuxuu gabaygu ku baaqayaa in la joojiyo gabayada aan ujeeddada wanaagsanayn ee fitno abuurka ah. Iyadoo lagu jiro qarnigii 21aad waa nasiibdarro in aan weli laga gudbin in la isugu gabyo nidaam qabyaaladeed, arrinkaasoo aan shar mooyee wax khayr ah u soo kordhin doonin ummada Soomaaliyeed, balse noqon doonta  mid ay miraheeda gurtaan oo ay ka macaashaan cadowga shacabka iyo dulmikunaaxyada dandarrada maxasta ka taajira.   

Gaashaandhig

W.T: M.C.Cibaar 

1. Gacalcuna hadday maanso tahay, waa gurracan weyne

2. Googgaale lagu tookhayiyo, garabsi beeleedka

3. Wax Islaamka kala geynayoo, hurin colaad guun ah

4. Gooddiga walaal oo dhammaan, iyo gummayntiisa

5. Galal dhiig ah,  kumannaan go’iyo, qoysas kala gaabta

6. Gowraca qaraabada sokiyo, gawinta jaarkooda

7. Galaayuuska qaylado an damin, gablanka waayeelka

8. Niman bay geddoodiiba tahay, guluf colaadeede

9. Garangoorta malaxdaa kuwaa, maala godolkeede

10. Waraabuhu intuu giigi laa, wiilal ii garab ah

11. Guba  inaan horjoogsado dateed, yaan u soo galaye.

12.  

13. Rag hadduu is galo oo murtida, la isku giigiijo

14. Akhiyaartu wa inay guddaa, kalana gaartaaye

15. Waa inay midkoodii gardaran, gacanta laacaane

16. Waa inaan caddaaladda la gabin, oon la gees marine

17. Abwaanada guntiga dhuuqsadee, talada soo gooyay

18. Guuleed tixduu soo tirshiyo, intii garoowshiin leh

19. Garnaq iyo Garsoor inaan ayido, waan u soo galaye.

20.  

21. Gantaalaha Bakaaraha ka yimid, ee Berbera gaaray

22. Gabayada la tuurtuurayee, gees walba u duulay

23. Gabadhaa xabsiga jiifta iyo, ceebtan soo gudubtay

24. Inkastoo indheergarad gurmaday, gaabis baa jiraye

25. Gacalkii Hargeysaad in aan, eray yar gaarsiiyo

26. Oon garashadaydii u faro, waan u soo galeye.

27.  

28. Maanso guud markeediyo intaas, gogoldhiggeedii dheh

29. Gundhiggii ujeeddada an rabo, gugac billoowgii dheh

30. Gaashaandhiggii shacabka iyo, guushi maatida dheh

31. Afmiishaarna geerida dishiyo, tii gagabin layd dheh.

32.  

33. Aduunyadan gabaabsiga ahee, garac horboodaayo

34. Adduunyadan garaad-dhimanka iyo gay ka talinaayo                                               

35. Adduunyadan midkii garasho laa,  laga guraayaaba

36. Addduunyadan wanaaggii galbaday, xumana guulaystay

37. Adduunyadan gaddoonkeed dhowyoo, gebidhaclaynaysa

38. Gartood weeye doqomadu inay, gabay ku faanaane

39. Nin gabbanaya misna guudki iyo, gurada loo jeedo

40. Oo garayski dumar jiidayoo, madax ganbooleey leh

41. Garbasaarna  xiranoo intuu, gacan ka laafyoodo

42. Gaad is leh rag baa jira asaan, meelna gaarayne

43. midka gubaya reerkoow, adaan kuu golleeyahaye

44. Geesinnimo hadii adan  karin, gole ka maansoodka

45. Garaadxumi adoon xeel ka dhigan, gorofna soo sheegan

46. Gabgab iyo adigoon noola iman, hadal gefoo liita

47. Amaan  gacalo magaceed la bixin, Gaasiriyo  Deeqa

48. Gariirkaa xubnaha iyo intaan, wadnuhu gowlaynin

49. Allaylehe inaad gaabsataa, way gudboonayde

50. Gottenburg ma Holland baa, miskiin gaabiyaad tahaye?!

51. Gaanays ma adigaa maxaa, sawirki kuu geeyay?!

52. Gobonnimo ma googgorad xiraa, galabta waa yaabe?!

53.  

54. Inkastood gumburi liita  tahay,  gacalku kuu diga'e

55. War hooy gaabso dhaaxaan  ku niri, yaan ku kala goyne

56. Haddiise aad gawaan tahay qofyahow, waano gali wayday

57. Gardarraduna  kuu caado tahay,  gama'na  kuu diidday

58. Maatida gamaariba haddey, gelinkan kaa hayso

59. Shaydaan garaaddo leh hadduu, kuguba guuraayo

60. Baxar inad gashood waxan hubaa, eedday ginigiiye

61. Geesh heeganoo waxa ku helay, gurayay raadkaaye

62. Guuldarraystoo foolxumaa, garabka kuu taalle

63. Waadigaa gidaarrada herdiyay, gudub hortaadaahe

64. Goobaad dhexdeed taagantahay, kuna go'doon tahaye

65. Gunufgunuf maxay tari adaa, gubay naftaadiiye?!

66.  

67. Waxaad gaysatoo idil haddii, laysku wada geeyo

68. Abaalkaadu waa gudin inay, luqunta goysaaye

69. Ha yeeshee il galaclaad tahiyo, ruux naftii gabaye

70. Wiilashaa sidii geenyadii, gurada kaa fuula

71. Inkastooy guhaad badan qabaan,  gelinka aan joogno

72. Gorof weeye iyo waxan ku oran, ruux Jin soo galaye

73. Geesaha riyaha liyo isagu , wax isma gooyaane

74. Marna waa maxbuus gaalshiriyo, laga gol-roonaaye

75. Haddii uu Ilaah kuu gartoon, gacan laguu qaadin

76. Adoo sii gaggabi maalintaad, naga gaddoomayso

77. Kuwii sixirka kuu soo guntoo, gunno ku soo siiyay

78. Gaangiistaradi iyo haddaad, golihi-jaan gaarto

79. Farriintaan u gee tuugadii,  oo ha kala gaabin.

80.  

81. Gudcur waxaan hullaabtoon saqdhexe, guure qabaxleeyo

82. Gaararka waxaan eega oon , orod gucleeyaaba

83. Waxan gebidhacleeyoon kufoo, yara gurguurtaaba

84. Gosha waxan mushaaxoon Gendiyo, Goodka derisnaaba

85. Waxaan goolkii wuu dhalan rabaa, laabta galiyaaba

86. Waxaan gaatamoon  horu socdaba, gaaray qoladii dheh

87. Gayigii la yiri ruuxna ma leh, goor dambaan tagay dheh  

88. Soomaali Gisi weeye iyo,  guryanki beenoow dheh

89. Gurxankii fardaha iyo ka naxay, gurdanki  kowdii dheh

90. Gaafmeerkaa ciidanki ahaa, yaan u goo iri dheh

91. Goor hore ayaa lay arkoon, doorbinkii galay dheh

92. Anna gaabni maankay is iri, amad gas siisaa dheh

93. Gammuunnaa  markaa laga lalmiyay, afarta geesood dheh

94. Gaabsay ujeeddadu ahayd, maanse garanayn dheh

95. Gaaskiyo dabkii iyo markaa, howshi baan galay dheh

96. Gubtii aan lahaa aqalladii, la iga soo gaar dheh

97. Gadaal iyo waxaa layga maray, goonyahoo idil dheh

98. Gafuurkiyo waxay iga jebsheen, goonka iyo feer dheh

99. Ganihiyo waxaa hoos u dumay, gows-dambeedyada dheh

100. Culimada afkii gaari jiray, wuu garoonyahay dheh

101. Gufaacadi urkiiseey hadana, iga gufeeyeen dheh.

102.  

103. Geed iyo waxaa laygu xiray, gole fagaaraa dheh

104. War maxaa sidaan kuu galeey, igu garaaceen dheh

105. Garan maayo iyo oohin baan, guray asxaabeey dheh

106. Giiryaale fulay baan ahaye, gudbiyay tiinnii dheh

107. Sirtii gaar u haay laygu yiri, sheegay gebigeed dheh

108. Golxob nuuri goortaan arkuu, guray dareenkii dheh

109. Gurboodkii dhexdoodaan markaa , kaadidii ganay dheh

110. Dumarkina gaddoonyoo sankeey, gacanta saareen dheh

111. Xishoodkaba haddaan hore u gabin, waan go’i lahaa dheh

112. Nimmanyahow gunnimo soo hubsaday, suu rag ii galay dheh.

113.  

114. Guutooyin baan soo arkiyo, gaasas xoog badan dheh

115. Gal kitaab leh bay gacanta midig, gebi ku haysteen dheh

116. Bidixdana gantaalaha dhaciyo, gumuc rasaaseed dheh

117. Garbosimman ayaa loo safnaa , gaardi yaab badan dheh

118. Garmaamaynta xeeladaha iyo, gebi ka duulkooda

119. Sida gaaddaweynaha libaax, loogu gali waa dheh

120. Waxaan soo garoowsaday inaad goojin laydeen dheh.

121.  

122. Inkastoo gumaystaha an nixin, dhaawac gaarsiiyay

123. Inkastoo ay gaalada kibrani, gooddi ku asqaysay

124. Inkastoo gujayn lagu waduu, darisku guulaayo

125. Inkastoo midkoodii wax gala, laga gabraaraayo

126. Inkastoo dhulkii gebi ahaan, ay fitnadu gaartay

127. Gargaarkii ilaah bay qabaan, galladna weeyaan dheh

128. Goldaloolladoodii haddeey, guddi u saareen dheh

129. Gaaxdeedi bay maalayaan, Diin guddoonsade dheh

130. Guubaabadii Sayidka iyo, gabayo taariikh leh

131. Geeraaradii Timacaddaa, goob walbaba yaal dheh

132. Barbaar gaylamaysaa dhulkii, soo garwaaxsaday dheh

133. Ma goblamin imaamkii Guraye, Goroyocawl joog dheh!.

134.  

135. Xaqii gaabsanaan jiray hadduu, guudka soo mari dheh

136. Gadood iyo waxaa lagu ballamay, howlo gudo wayn dheh

137. Afmiishaarraday goobayeen, ooy gurbinayeen dheh

138. Dullaaladi gabaabseey noqdeen, ganacyowayntii dheh

139. Gabgablaha sidaydoo kalaa, goonni loo saar dheh

140. Kii qabyaalad kala gaysa wada, waabay gubayeen dheh

141. Geeridu xaq weeyee jihaad, wow gurmanayeen dheh.

142.  

143. Iyagoon Galbeed iyo u iman, qaar wax kala geeya

144. Amaan I-GAD intay soo guraan, goofaf ku xaraynin

145. Golayaal ikhyaar lagu gimgimay, garasho dheertii ah

146. Gogol bay Insha-Allaahu dhigan, goor dhow dabadeed dheh

147. Gocashada markaasuu ka hadal, kay wax gaareen dheh

148. Gartii Ina-Sanwaynay markaa, guurtidii niqi dheh

149. Waxay goynayaan idam-Ilaah, tii gudboonayd dheh

150. Garowshiinyo iyo waxa immaan , qaar ganaax bixin dheh

151. Guddoon bayna wada leeyihiin, saan garaysanahay dheh

152. Raxmad aan gurayn baa u di'i , gugi barwaaqaad dheh

153. Gayaannaa markaa la isi siin, guurna wuu badan dheh.

154. Gablay iyo waxay  tumanayaan, giblo ciyaareed dheh

155. Kuwoodii Galaskoow  dagiyo, Goolofkii carabta

156. Gebigoodba  way soo socdaan, goosankii tagay dheh

157. Guryanoqosho iyo waxa imaan, guuritaan badan dheh.

158.  

159. Gayigii Jabuutiyo Burciyo, Xamar-cad geeskiisa

160. Godaydaa Tigruhu maamuliyo, Gobolka Moooyaale

161. Gacalkii la kala oodi jiray, waysku soo galay dheh

162. Gaashaanbuur waxay leeyihiin, geeshash xoog badan dheh

163. Gumaad kii u gaystiyo midkii, ganay halyaygooda

164. Iyo kii gardaadshoo wax taray, ama gargaaraayay

165. Nin waliba wuxuu galabsadana, way ka gudayaan dheh.

166.  

167. Dhaaxaad idinka oo galtiya, Qaran gumayseene

168. Dhaaxaad amuuraadan geyin ,gebi ka tuurteene

169. Musuqmaasuq dhaaxaad gaddeen, ood gorgoriseene

170. Dhaaxaad markaad gaabisaan, sii galgalateenne

171. Gaadiid haddiibow tihiin, Xabashi guuraysa

172. Ganacsigi dadkiyo waxad waddeen, la isku soo gaar dheh

173. Talo waa gabnowdoo tolkiin, idin giriifeen dheh

174. Gabaahiir ayaad yuururtaan, meel gabayraa dheh

175. Gabbalkiin dhac oo tiinnu way, sii gabaabsiday dheh

176. Wuxu balo kufrigu idinku guray, waa galoof maran dheh

177. Gomboor iyo wax baas ood canteen, geeri bay dhali dheh

178. Damaciinni isagoo gablamuu, sii galbanayaa dheh

179. Adduunyada inkaar galabsatiyo, guuldarriyo ciil dheh

180. Aakhirana halkii laydin gelin , Guullahaa garan dheh.

181.  

182. Gabbaadkii agoontiyo intaas, gurmadki suugaan dheh

183. Galiilyadi masaakiinta iyo, gocasho reenkeey dheh

184. Fitna-wade gantaal lagu ridiyo, leeb an soo ganay dheh

185. Damiin aan gudbayn abidki iyo, gorof duruustii dheh

186. Gafanaha naloo naaxiyow, waa gadood dhaba dheh

187. Nin walbow waxaad geysataad, galabsan doontaa dheh

188. In kalena gelliin baan ahoo, waan gurmanayaaye

189. Gaarriyow abwaan geesiyoow, gacalkayoow heedhe:

190.  

191. Gugaagoo yaraa iyo haddood, guudka ka cirrowday

192. Xigmaddaadu  way giigsanayd, loona wada  guuxye

193. Iyadoo gigtiran bay dhammaan, gobolladeen taalle

194. Garabdaar ayaan kugu ogayn, gabbasho laaneede

195. Gardarradana maad qaadan jirin, goor kastooy tahaye

196. Gef nin aan mudnayn baad tahoo, garasho xeel-dheere

197. Annagaa garbaashkii ku filan, nacas gunuunucaye

198. Adna inaad gilgilataan rabnoon, howl ku gelinnaaye

199. Halka gogoshu kuu taallo iyo, golaha aad joogto

200. Gallayr  baa berridan kuugu iman, sida farriin gaare

201. U geeraartayaa iyo mahmaah, gara u sheegtaaba

202. Adaa garan sidow gelin lahayd, Guulle idankiiye

203. Ehelkeenni gaarsii run waa, laga garaabaaye

204.  

205. "Garaadkaygu wuu dhaafsanyahay, xaajo goboleede

206. Ummadyahay dib uma guuri karo", way gundheerayde

207. "Garbaduub waxaan ugu xirnahay, maan-guracaneede

208. Miyaan Geeddi-baaboow arladu, gelinna waayaynin"

209. Xigmaddii Gudgude lamaba garan, gocashadiisiiye

210. Gaandhi iyo Mandeelaba inuu, garasho sii dhaamo

211. Towxiidna gowskawgu  jiro, kuma gargaartaane

212. Geesigii Hadraawaad dadyahow, geeska geliseeno

213. Waadna wada giriifteen dhammaan, garashodheertiiye.

214.  

215. Raaqiya waxay guuro iyo, duhur guclaynaysay

216. Dhagar-qabe waxay goobtay oo, galisay diiwaanka

217. Tallaabada gurracantaa waxay, qalin ku goobaysay

218. Gummaadkiyo halaaggii, waxay dunida gaarsiisay

219. Maalintay galkeedii la timid ,ooy gar filanaysay

220. Gooddiba inay mudato oo, nacas u guulguulo

221. Oo loo guduudiyo indhaha, giirna loo kiciyo

222. Gobonnimdu ma hayn in ay,  afxumo gaartaaye!

223.  

224. Qaryaqaannadeennii sharciga , kala gorfaynaayay

225. Iyagoon gabboodfalin ayaa, jeelka loo guraye

226. Jaamacaan xumaha goobi jirin, guulwadaa xiraye

227. Wadaaddada gujada lagu hayee , garabka loo sheegtay

228. Garaaddadu u hooy yahay xabsigu, kama guhaaddaane

229. Goosasho kan sheegaba intii, loo gurbaan tumayay

230. Gabbaldaye sidiisii  kuwii, u gadgaddoomaayay

231. Oo gelinba meeshii irmaan, gaawahow culayay

232. Ee maxasta gaadgaadi jiray, hele geddoodiiye

233. kuwii shalay na kala gaabiyiyo, Guduriyaashiiba

234. Waa kuwaa shirkii noo galoo, gaarigii wadaye

235. Muxuu goof  midoon khayrku gelin, ina gayaysiiyay?!

236.  

237. Xariggii wanaag loo guntaba, qaar un baa goyne

238. Gabar aan garnayl iyo hub sidan, kolay garruun noqoto

239. Ninka yiri dhulkay ila geddiyi, ee bal naga gaara

240. Iyo kii garraarkeeda furay, ee golqabateeyay

241. Oo gabbaati isagoon ka bixin,  faraha gaarsiiyay

242. Waa kuwan gayaan iyo aqoon, guur xalaaleede

243. Waa kuwaanan sharaftooda geyin, gaarida haweene

244. Waa kuwo u naxariisteed gabay, gacalo hooyaade

245. Walaashood ilmada gobo' ka lihi, waa kuweey gubine

246. Waa kuwo gabannadeey dhaleen, beeri godobtoode

247. Waa kuwo ixsaankii gambiyay, oon gambow harine

248. Maxaa nala gudboon, talada waa la isku gaystaaye?!

249.  

250. Gacandhaaf ma qabin inu u haray, gubadki waagiiye

251. Godobtii horaa loo la'yahay, meel la geliyaaye

252. Gudbin iyo intii aanan maqal, qolo kalow geeya

253. Inta aan Gurayb lagu qufulin, godadki shaydaanka

254. Oon aan Guwaantama iyo, goof xun lagu tuurin

255. Waanada hadday gees maraan,  lana gafuurtaago

256. Gabantaa agoonta ah, haddaanay aadin gurigeedi

257. Maangaabka taladiisa waa, laga gadoodaaye

258. Gacmahana kolaad ula tagtaan, geeshna faro saaro

259. Gurmadoo ka kaca yaan nabsigu, meel xun idin gayne.

260.  

261. Intaas gacal farriin loo diriyo, aaway guurtidi dheh 

262. Gar Ilaahay waa loo Islaame, gaara xaajada dheh

263. Dulmantaa gashaantida ahiyo, Samsam gargaarkeed dheh

264. Xummaantaan ninkii gaystayow, waa wax kaa go'an dheh.

265. in kalena Abshirki soo gabyow, gacalkayoow heedhe:

266.  

267. Garmaqaatennimo kuguma maqal, geesiyow abide

268. Gucumaale Aar baad ahayd, goortay khayr tahaye

269. Shiikh diinta garanaaya oo, gaamuraad tahaye

270. Garaaddaha ad leedahay ma rabo, inay wax gaareene

271. Dhibka Inanta loo geystayuu, gabaygu faalleeyay

272. Guubaabo inkastooy ahayd, oonan garanaayo

273. Misna erayo gaaraa jiriyo, gacantogaalayne

274. Geddaadiina maahoo walaal, ii garoowsanide

275. Adigoon difaac galin , anoo hadalka soo gaabin

276. Mar haddii ay guradii tixdii, niman ku guureenba

277. Mar haddii uu gaanneri  gabyaa, gees kalow leexshay

278. Mar hadduu Iblays guuxayoo, sacab garaacaayo

279. Gufaacooyin baas iyo intaan, guluftan lays aadin

280. Oon Addis garsooraha ka yimid, fulin go’aankiisu

281. Jannadii Ilaahay galyow, guul ayaad heliye

282. Soo gunaanad suugaantanoo , gabagabee maanta .

---------------------------------------------------------

Inj. Maxamed C. Cibaar
Delft, Holland
Mohamed_ebar@hotmail.com

Faafin: SomaliTalk.com | Jan 30, 2005 | Sixid: Jan 31, 2005

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa lagal xiriiri karaa qoraaga ku saxiixan

• Samsam oo Madax Furasho Loogu Haysto Danbiga Laga Galay

Shuruudaha Gabayada Silsiladda Samsam

SEARCH