Reer Yurub oo goob joogayaal ama
kormeerayaal ka noqon doona doorashada madaxweynaha maraykanka Nov 2.
Dadka maraykanka oo aaminsanaa inay
haystaan demoqraadiyadda adduunka ugu fiican iyo doorashooyinka ugu
cadaaldsan ama ugu xorsan ayaa ku baraarugay sanadkan asagoo ay muraaqibiin
ka socda reer yurub ilaalinayaan doorashada madaxweynaha maraykanka markii
u horeysay taariikhda maraykanka. Arrintaas oo beri ahaan jirtay lama
filaan waxay soo baxday fadeexadii ka dhacday gobolka Florida waqtigii
doorashada Bush iyo Al Gore taasoo ku dhamaatay inay maxkamadda sare soo
dhexgasho iyo dad badan oo ka shakiyey habka qolada wakiilada wax doorta
Electoral Collegeku u shaqeeyaan ama wax u doortaan mararka qaar yeelan
karta dal daloolo.
Waa qoladee qolada yurub ka imaanaysaa?
Waa wakiilo ka socda ururka reer yurub ee
la yiraahdo Organization for Security and Cooperation in Europe gaar ahaan
xafiiskooda la yiraahdo Office for Democratic Institutions and Human Rights kuwaas oo degan magaalada Vienna dalka Austria. Ururkan oo ay xubno ka
yihiin 55 dal oo ay badankood yurub iyo North America ku yaalaan ama ka ag
dhow ayaa ku hawlan ilaalin doorashooyinka .
Maxaa keenay inay doorashada madaxweynaha
ee maraykanka ilaaliyaan sanadkan ?
Doorashadii ka dhacday dalka maraykanka
gaar ahaan Florida sanadkii 2000 ka dib waxaa soo baxay cabashooyin badan oo
sheegaya in dadka laga badan yahay sida qaar maraykanka madow ah iyo qaar
latino ahba loo geystay cago juglayn iyo cabsi gelin badan si looga hor
istaagayo inay codkooda la baxaan inkastoo aan la xaqiijin. Arrintaas waxaa
ay dhalisay xubnaha madow ee congresska maraykanka ku jira inay isu
xilqaameen inaan waxaas mar danbe dhicin.
Xildhibaanadaasi waxay ticraaceen
taariikhda oo ku cad in waqti yar ka hor dadka madow meelaha qaar loo diidi
jirey maraka qaarkood inay codkooda la baxaan.
Taariikhda fog ee dadka madowna waxaa ku
cad xad gudubyadii loo geystey. Haddaba xildhibaanadaas madow oo ay
horkacayso gabadha congresska ka mid ah ee layiraahdo Eddie Berenice
Johnson ee laga soo doorto gobolka Texas. Eddie waxaa ay warqad codsi ah
markii hore u qoratay xoghayaha guud ee qaramada midoobay Koffi Annan ayadoo
ka codsatay in UN u soo dirto dalka maraykanka goob joogayaal doorasho
(observers). Koffi waa ka diiday asagoo aan jeclayn in xiriirka UN iyo USA
xumaado.
Ka dib xildhibaanadu waxay baaritaan ku
soo heshay in USA ka mid tahay saxiixayaasha yurub ee OSCE. Ka dib waxay la
aaday Collin Powel kaasoo arrintaa kala tashadau madaxweyne Bush sidaas ayaa
lagu casuumay OSCE inay soo dirto muraaqibiin.
Dadka qaar waxay aaminsan yihiin Bush
sabata uu u ogolaaday inay ka weytahay saxiixidda iyo ilaalin shuruucda
caalamiga ee ay tahay haddii uu diido inay dhaawac siyaasadeed arrintan u
keeni lahayd. Afhayeen u hadlay Collin Powel ayaa yiri “Waxaan ka mid
nahay saxiixayaasha OSCE waxaan aaminsan nahay in la iska kaashado
dimoqraadiyadda mana aha markii u horeysay ee OSCE dad u soo dirsadaan
waxay noo yimaadeen doorashadii 2000 ka dib iyo 2002. Laakiin hadda waa
markii u horeysey ee ay u yimaadan doorasho madaxweyne”. Af hayeenku waxaa
kale oo uu yiri “doorashada keliya iskama kaashanno ee Yurub waa
saaxiibadeen waxaana naga dhaxeeya heshiis difaac oo waa la wada ogaa in 911
ka dib ay noo soo direen diyaarado ilaaliya hawada maraykanka”.
OSCE si kastaba ha ku yimaadaane dad
weynaha maraykanka oo aan doorashdooda weligeed shisheeye ilaalin ayay
arrintan rumaysan waa ku noqotay iyo amakaag. Qaarkood waxay yiraahdeen weli
sidaas uma xumin oo heerkaas waan dhaanaa. Qaarkood waxay yiraahdeen ma
haddaan u ekaanay dunida saddexaad ee aan ilaalin jirnay kuwana waxay
yiraahdeen waxaa looga gol leeyahay dacaayad iyo siyaasad ee ma ilaalin
karaan doorashad maraykanka waayo dhulkeenu waa weyn yahay..
Maxamuud
Nuur Wardheere
Minnesota, USA
mnwardere@yahoo.com
Afeef:
Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | Oct 4, 2004
BBCda
Af-Soomaaliga
Oo Dhex
Dhexaadnimadii
Ka Guday!
[Faarax]
Kulaabo bogga www.SomaliTalk.com
|