Wareysi Musharaxa
Madaxweynaha DGPL, Mudane Colaad Maxamed Siciid:
Iyadoo ay soo
dhowdahay wakhtigii doorashada madaxweynaha
Puntland, ayaa waxaa ilaa hadda markii ugu
horeysay isu soo taagay kursiga madaxweynaha
DGPL, Colaad Maxamed Siciid oo ah nin ganacsade
weyn ah oo aad looga yaqaan Gobolada Puntland.
Mudane:
Colaad Maxamed Siciid waxaa waraystay Maxamuud
Cumar Bille.Wareysigiina wuxuu u dhacay sida
tan:
Bille.
Colaad, waxaad tahay musharixii ugu horeeyey ee
isu soo taaga jagada madaxweynaha Puntland,
marka waxaad noo sheegtaa bal waxa kugu dhiiri
geliyey in aad isu soo taagtid jagadaan
madaxweynaha?
Colaad:
dhaxaltooyo maahan madaxtinimada Puntland,
cidkasta oo u qalmata in ay hogaamiso bulshada
ayaana is sharixi karta.
Bille:
Maxay le'egtahay rajada aad ka qabtid in laguu
doorto Madaxweynaha DGPL?
Colaad:
Aad iyo aad ayaan ugu rajo weynahay, 100%.
Bille:
Sidee ku kasban kartaa dadka wax dooranaya in
ay codkooda ku siiyaan?
Colaad:
Waxaan kaashanayaa, khibradayda iyo aqoontayda,
waayo waxaan ahay muwaadin caan ah oo magac ku
dhex leh bulshada reer Puntland.
Bille:
Hadii aad ku guuleysato Madaxweynaha DGPL, waa
maxay waxa aad diirada sida gaar ah u
saaraysid?
Colaad:
Waxaan kobcinayaa dhaqaalaha dalka, waxaan dadka
u abuurayaa shaqooyin, waxaan hagaajinayaa
siyaasada, tan dibada iyo gudahaba.
Bille:
Qof kasta oo musharax ah marka uu rabo in uu
kasbado shacabku in ay doortaan wuxuu u
balanqaadaa , isla mar ahaan taasna ugu
dhaartaa in uu wax ka qabandoono waxyaalaha uu
is leeyahay awrkaaga waad ku kacsan kartaa,
balse marka uu kursiga isku hubsado ayuu iska
iloobaa, maxaad ka leedahay arintaas?
Colaad:
Anigu waan ka duwanahay kuwa sidaas u dhaqma,
waxaan u balan-qaadana Umadda waa iga go'an
tahay.
Bille:
Hadda ka hor marbaad isu sharaxday madaxweynaha
Puntland, balse waad tanaasushay isla markiiba,
marka ma la orankaraa Colaad ka dhab maahan
musharacnimadiisu ee wuxuu rabaa in uu magiciisa
kor u qaado ?
Colaad:
Maya, anigu awalba magac waan lahaa,
Al-xamdulilaah, hadana waa musharaxnimadu iga
go'antahay.
Bille:
Dad badan baa waxay qabaan nin kasta oo isu soo
taaga madaxweyne in uu doonayo siduu ku heli
lahaa ugu yaraan wasiir ama wax u dhigma, maxaad
arinraas uga jawaabaysaa?
Colaad:
Anigu wax ka hooseeya Madaxweyne kuma qanco.
Bille:
Wax aad isku halayneysid oo aad dadka shacabka
ah u qabatay hadda ka hor oo la taaban karo si
ay cod kooda kuu siiyaan , ma jiraan, hadayse
jiraan waa maxay?
Colaad:
Haa, waxaan abuuray ganacsi weyn oo dad badan ay
shaqo ka heleen, sida shirkadaha Barwaaqo
Cement, Towfiq Trading Company iyo Nugal
Electricity Co-operative, isla markaasna
shacabka wax weyn u qabtay oo adeeg ah. Tusaale,
NEC waa shirkada kaliya ee shidda korontada
Caasiimada DGPL.
Bille:
Hadii aad ku guulaysato Madaxweynaha DGPl waxaa
jira caqabado badan oo ku horyaal sida dhaqaale
la'aan baahsan oo ka jirta Puntland ,
musuq-maasuq iyo isdaba-marin hanti dadweyne,
siyaasada Puntland ee ku aadan xuduudaha
Somaliland tan DFKM ah oo ay Puntland u tahay
xudun, dad badan oo kala aragtiya oo ku nool
DGPL, iyo kuwa kale oo fara-badan marka , sidee
u wajahaysaa caqabadahaas oo dhan?
Colaad:
waa ii fududahay, sidaan uga badin lahaa, waxaan
samaynayaa dhaqaale iyo cilaaqaad siyaasadeed oo
wanaagsan.
Bille:
Dadku waxay aaminsanyihiin in doorashooyinka
Afrika oo dhan ay yihiin musuq-maasuq oo codka
la gato,arintaas maxaa ka jira.
Colaad:
walaahi, waa jiraan wadamo sidaas looga dhaqmo,
laakiin anigu dhaqaale ku doodi maayo, ee waxaan
isku halaynayaa aqoontayda, khimradayda iyo
waliba karti dayda oo keliya.
Bille:
Adigu shaqsi ahaan, adigoo ku cabiraya
aqoontaada iyo waaya-aragnimadaada waa nin
caynkee ah ninka hogaaminkara bulshada Reer
Puntland?.
Colaad:
nin aqoon leh, wadani ah, dana gaara aan lahayn,
sinaanta iyo cadaalada ka shaqeeya,aan arin
qabiil ku shaqaysan uguna shaqeeya dadka, dalka
iyo diintaba dar ilaahay iyo sidii uu wacadka ku
maray, waayo maalin kale ayaa lagu gula
xisaabtamayaa xilkaan aad umada u haysay.
Bille: Iminka,
waxaa ka taliya wadanka maamul, waa maxay
waxyaalaha aad islee-dahay maamulkaas waa ka
boodeen oo wax baad ka bedeli kartaa,Colaad,
ahaan?
Colaad:
waa badan yihiin kow iyo laba toona lama
oran-karo
Bille:
Maxaa ka mid ah?
Colaad:
Waxaa la dayacay arimaha bulshada oo dhan, sida
waxbarashada, caafimaadka, wadooyinka, biyaha,
waxaa lagu xad-gudbay khayraadkii dalka, waxaa
la xaalufinayaa wax kasta oo khayraadkii dalka
ah, iyadoo aan cidna ogolaansho looga haysan
sida golaha wakiilada ee Puntland.
Bille:
Amaad, awrkaaga ku kacsanaysaa waxaas aad
sheegaysid oo aan waxba ka jirin?
Colaad:(qosol).
Adaa wariye ah oo iiga war roon, waadna la
socotaa waxa aan sheegayo in ay jiraan iyo in
kale, waayo cida kaliya ee tilmaanta khaladaadka
waa saxaafada runtana ka sheegta.
Bille:
Bal waxaad ii sheegtaa waxa ugu muhiimsan ee aad
u qabanysid bulshada?
Colaad:
Waxbarashada oo aan free ka dhigo amaba lacag
la'aan, musuq-maasuqa oo aan la diriro, lacagaha
faalsada ah oo aan joojiyo, cadaalad iyo sinaan
in aan bulshada wax ugu qabto.
Bille:
waxaad tiri waxaan abuurayaa, shaqooyin,
iminkaba waa jiraan shaqooyin balse, waxaa
musuq-maasuqa dadka madaxda ka ah goobaha
shaqada, marka see wax uga qabanaysaa
musuq-maasuqa lagu hayo shaqooyinka?
Colaad:
Waa runtaa, waa jira mid aad u weyn oo ay ku
kacayaan kuwo masuuliyiin sheeganaya, balse
waxaa doorkeedii ka gaabisay Wasaarada Shaqada
iyo Shaqaalaha oo kale, marka waxaan samaynaa,
kow: Ilo dhaqaale, sida warshado iyo dalkoo lagu
sameeyo maalgashi, halka maalkiisa laga
guranayo. Labo: shaqooyin ka oo aan ka dhawro
musuqmaasuqa baahay.
Bile:
Dhinaca, Waxbarashada oo kale , waxaad tiri,
waxaan ka dhigayaa lacag la'aan, soo ma ogid in
ay maanta waxbarashada tayadeedu tahay
Private(ama mid si gaar ah loo maamulo?
Colaad:
Walaahi, waa run, waa jirtaa. laakiin anigu ma
siinayo mudnaanta waxbarashada sida gaarka ah
loo maamulo.
Bille:
Adigu waxaad ka soo jeedaa Gobolka Nugaal oo ay
ku taal caasiimada DGPL, marka ma, ku
noqon-kartaa caasiimadu caqabad in aad heshid
madaxweyne , maadaama ay soo galeyso
gor-gortanka oo waxaan ay yihiin wax si-isle'eg
loo qeyb saday?
Colaad:
Dastuurka DGPL meelna kagama qorna nin reer
Garoowe ah in uusan isu soo sharixi karin
Madaxweyne.
Bille:
Adigoo iga raaliya su'aasha u damaysa ee aan ku
weydiinayo waxay tahay, wax yar ma nooga
bidhaamin kartaa taariikh- nololeedkaaga?
Colaad:
waxaan ku dhashay Kismaayo 1957.Dugsiga Quraanka
waxaan ka baxay 1964.
Dugsiga
Hoose/Dhexe Eyl ayaan ka baxay, sidoo kale
Dugsiga Sare ee Ganaane Secondary School ayaan
kaga baxay Kismaayo.
1979, waxaan
galay Lafole University(History), waxaana ka
baxay 1981.
1984. waxaan
galay machadkii SIDAM (Economics).
intii
xiligaas ka damaysay waxaan ahaa ganacsade ilaa
hada.
Bille:
Waad mahad-santahay"
Kaasi wuxuu
ahaa Mudane. Colaad Maxamed Siciid oo ah
musharaxa madaxweynaha DGPL.
Hadaba, wixii
su'aalo ah waad weydiin kartaan musharaxa
idinkoo kala xiriiraya cinwaanadaan hoos ku
qoran:
+252-5-794405 ama email:
colaad5@hotmail.com
Waxaa waraysiga
Qaaday:
Maxamuud Cumar Bille